(toespraak bij bekendmaking resultaten bezoekersonderzoek Vlaamse Kunststeden, dd. 16 januari 2020, a Room with a Zoo, Antwerpen)
Geachte mevrouw de minister, beste Zuhal, dames en heren van de pers,
Ik mag u hier als schepen voor toerisme verwelkomen in onze stad, en nog wel op een unieke locatie: wat in de volksmond ‘de Elisabethzaal’ heet, heet sinds 2017 offcieel het Flanders Meeting & Convention Center Antwerp.
En wàt voor een locatie, beste mensen!
Je hebt hier de dimensie cultuur, met een zaal die uitgerust is om de beste artiesten ter wereld in de allerbeste omstandigheden te ontvangen, een zaal die ook de thuisbasis is van het Antwerp Symphony Orchestra.
En je hebt hier de dimensie congrestoerisme, want we zitten hier in een state of the art congrescentrum waarin we groepen zoals deze in de beste omstandigheden kunnen ontvangen.
We hebben hier de dimensie geschiedenis en erfgoed, want hiernaast ligt de Zoo, de oudste dierentuin op het Europese vastenland. Wandel gerust eens rond, en laat u verrassen door de architectuur van dit gebouw, met ook inkijken in de dierentuin. Een unieke plek in het hart van de stad.
Kortom, dit is een plek met een enorme meerwaarde voor Antwerpen, en dat is wat mij betreft wat toerisme in de ideale wereld moet zijn: meerwaarde voor gastheer én bezoeker, ontmoetingen en uitwisselingen.
Toerisme, dames en heren, is een belangrijke economische sector. Het genereert heel wat directe en indirecte inkomsten en tewerkstelling. Het genereert potentieel ook goodwill, naamsbekendheid, verstandhouding, een imago.
Vlaanderen slaagt daar ook in onder deze minister:
Vlaanderen als gastvrije regio.
Vlaanderen als culinaire regio.
Vlaanderen als culturele topbestemming.
Vlaanderen als erfgoedbestemming, met inderdaad onze kunststeden.
Ik kijk net zoals u uit naar de resultaten van het bewonersonderzoek van Toerisme Vlaanderen.
Ik wil toch even verwijzen naar de rol van de media. Het afgelopen jaar zagen we de import van discussies uit het buitenland naar Vlaanderen. Massatoerisme met uitwassen zoals in Rome, Venetië, Barcelona of Dubrovnik kennen we hier gelukkig niet. Cinque Terre in Italië heeft bijna 5000 toeristen per inwoner. In Dubrovnik (Croatië) zijn er 1000 toeristen per inwoner. In Amsterdam gaat het om 22,5 bezoekers per inwoner. In Antwerpen ligt de verhouding op 1 toerist per inwoner. Van overlast door aantallen kan je bij ons dus echt niet spreken. Laat ons dan ook niet doen alsof dat wel het geval is. Aan stemmingmakerij heeft niemand een boodschap.
Dank.
—-
(persbericht)
Stadsbewoners zien toeristen nog altijd graag komen
De inwoners van de Vlaamse Kunststeden Antwerpen, Gent, Brugge, Mechelen en Leuven zien toeristen nog altijd graag naar hun stad komen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek bij bijna 6.000 inwoners in deze steden. 75% van de inwoners steunt toerisme en wil dat het belangrijk blijft in hun stad, exact even veel als tijdens de vorige meting in 2017. Het gevoel van betrokkenheid bij toerisme groeit onder de bewoners. Maar ook de aandacht voor de negatieve impact van reizen neemt toe. “Zowel Toerisme Vlaanderen, de stedelijke toeristische diensten als ikzelf vinden het belangrijk dat er draagvlak blijft bij de bewoners van de kunststeden”, zegt Vlaams minister van Toerisme Zuhal Demir.
Onze Vlaamse Kunststeden Antwerpen, Gent, Brugge, Mechelen en Leuven zijn erg populair bij binnen- en buitenlandse bezoekers. Dankzij toerisme geraken mensen verbonden met elkaar en met de plekken die ze bezoeken en hebben ze vaak een positieve (economische) impact op de bestemming. Maar de toestroom van zoveel toeristen kan de leefbaarheid van een stad ook onder druk zetten. Daarom organiseerden de 5 diensten voor toeristische van de Vlaamse kunststeden en Toerisme Vlaanderen een grootschalig bewonersonderzoek. Voor de tweede maal kregen Vlamingen in deze steden vragen over de impact van toerisme op het leven in hun stad. In totaal namen bijna 6 000 volwassenen deel aan het onderzoek. Twee jaar na de allereerste grootschalige bewonersstudie kunnen we nu dus een balans opmaken van de impact van toerisme op de steden en vergelijken met de resultaten van 2017.
De hoofdconclusie van deze tweede studie is vergelijkbaar met de eerste: de inwoners van de Vlaamse Kunststeden staan positief tot zeer positief ten opzichte van het toerisme in hun stad. Precies driekwart van de bewoners is het toerisme in de eigen stad zeer genegen. Dit is onveranderd ten opzichte van 2017. Slechts een klein percentage inwoners (6%) steunt toerisme in hun stad niet, ook hier zijn de cijfers stabiel ten opzichte van 2017. Bijna 70% is van oordeel dat de voordelen van toerisme ruimschoots opwegen tegen de nadelen. Het overgrote deel van de bewoners (84%) vindt dat hun stad een toeristische bestemming moet blijven, een lichte daling ten opzichte van 2017 (87%). Ten opzichte van 2017 vinden ook meer inwoners dat hun stad mooier is geworden dankzij toerisme (van 63% naar 70%).
Meer en meer worden bewoners betrokken bij nieuwe beleidskeuzes en bij de organisatie van toerisme. Dat heeft ook als gevolg dat meer en meer mensen zich betrokken voelen. De resultaten van dit onderzoek bevestigen dit:
- 4 op 10 bewoners vindt dat ze voldoende betrokken worden (in 2017 was dit maar 3 op 10).
- De groep die zich onvoldoende betrokken voelt, daalt van 38% in 2017 naar 28%,
- de overige groep is niet geïnteresseerd (stabiel t.o.v. 2017).
Door die verhoogde betrokkenheid bij het toeristisch beleid en de toegenomen media aandacht voor toerisme, kijken bewoners ook kritischer naar de impact van toerisme op de levenskwaliteit van hun stad. 1 op 6 inwoners ervaart overlast door toerisme (1 op 8 in 2017) en 27% stelt dat de leefbaarheid vermindert door toerisme (19% in 2017). Als er overlast ervaren wordt, is algemene drukte (18%) de grootste boosdoener. Achter deze cijfers zitten bovendien belangrijke verschillen tussen de steden onderling.
Ook de wens naar meer of minder bezoekers in de toekomst evolueert in dezelfde richting. Bewoners willen dat hun stad een toeristische bestemming blijft, maar dit betekent niet dat ze daarom ook meer toeristen willen. Indien bewoners nog groei wensen, is dat vooral bij de individuele verblijfstoeristen (51% nu tegenover 60% in 2017), terwijl we bij het groepstoerisme een daling noteren.
Driekwart van de bewoners geeft aan fier te zijn op de eigen stad, dankzij toerisme. En ruim 60% is bereid om zelf inspanningen te leveren om hun stad op de toeristische kaart te houden. Dat is exact evenveel als in 2017. 4 op 10 bewoners vinden tot slot dat mensen in de stad meer verbonden zijn met elkaar door toerisme, een sterke stijging met 10 procentpunt ten opzichte van 2017.
“De bewoners van de kunststeden willen niet zozeer meer toeristen, maar wel de juiste toeristen. Het zijn zij die leven in de stad en dus willen zij ook dat de bezoekers een meerwaarde zijn. Zo zien we dat bewoners ook vinden dat het ontmoeten van mensen kan bijdragen aan een warmere samenleving.” – zegt Vlaams minister voor toerisme Zuhal Demir.
Tot slot, er blijkt een sterke relatie te bestaan tussen het steunen van toerisme in de eigen omgeving en zelf al dan niet op reis (kunnen) gaan.
“Het helpt ons te begrijpen welke positieve kracht reizen met zich meebrengt. Mensen die (kunnen) op reis gaan, steunen toerisme in hun omgeving meer dan mensen die weinig of niet gaan” – zegt Peter De Wilde, CEO van Toerisme Vlaanderen.
Methodologie
Op vraag van Toerisme Vlaanderen en de 5 diensten voor toerisme van de Vlaamse kunststeden werd door het Leuvense onderzoeksbureau iVOX een online bevraging uitgevoerd bij de bewoners van Antwerpen, Brugge Gent, Leuven en Mechelen. Het veldwerk gebeurde van juli tot half december 2019. Enkel bewoners die random werden uitgenodigd konden deelnemen aan het onderzoek. In het totaal werden van 5.788 inwoners antwoorden verzameld, ouder dan 18 jaar en representatief naar geslacht, opleiding, leeftijd en deelgemeente/wijk.
Meer info: https://www.toerismevlaanderen.be/kunststeden#bewonersonderzoek