Begin november starten de grondige restauratie- en aanpassingswerken aan zaal Harmonie in het Harmoniepark. Vanaf 2020 krijgt het historische gebouw een nieuwe functie als districtshuis van Antwerpen.
Het 170 jaar oude gebouw Harmonie is dringend aan restauratie toe. Het monument wordt gerestaureerd naar het ontwerp van het gerenommeerde Rotterdamse architectenbureau Atelier Kempe Thill. Het nieuwe ontwerp respecteert het oorspronkelijke ontwerp van het gebouw. Zaal Harmonie krijgt opnieuw de uitstraling van weleer: het stucwerk van interieur en gevels wordt hersteld en waar nodig gereconstrueerd. De bestaande gevels krijgen opnieuw monumentaal houten schrijnwerk en de daken de originele dakbedekking. Ook de oranjerie en conciërgewoning worden gerestaureerd.
Behalve een vakkundige integrale restauratie van de Harmonie, oranjerie en conciërgewoning, worden deze gebouwen ook uitgerust met alle nodige technieken om een hedendaagse en toekomstgerichte dienstverlening mogelijk te maken.
Vanaf 2020 krijgt de Harmonie immers een nieuwe functie als districtshuis van Antwerpen. De centrale ruimte van de grote zaal zal niet alleen dienst doen als loketzaal waar diverse diensten aangeboden worden aan de burger. Er zullen ook publieke evenementen kunnen plaatsvinden zoals een receptie, tentoonstelling, voorstelling of lezing. De overige administratieve functies (onder meer werkplekken en personeelsrefter) krijgen een plaats in de naastliggende ruimten. De vroegere conciërgewoning aan Mozartstraat 7 biedt ruimte voor de kantoren van de districtsschepenen en vergaderzalen. De oranjerie wordt geïntegreerd in de werking van zaal Harmonie als districtshuis van Antwerpen en zal herbestemd worden voor het houden van districtsraadzittingen en voor de mogelijkheid van gebruik als horeca.
Harmonieus geheel met het park
In 2015 is park Harmonie opnieuw aangelegd in de geest van een 19de-eeuws landschapspark met typerende glooiende gazonvlakken en slingerende wandelpaden. Het park, de opnieuw in werking gestelde fontein van het Peter Benoitmonument en het gerestaureerde gebouw vormen in de toekomst een harmonieus en aantrekkelijk geheel in de Antwerpse binnenstad.
“De voorbije jaren hebben we hard gewerkt om onze Antwerpse parels in volle glorie te restaureren”, zegt schepen voor patrimonium Caroline Bastiaens. “De Harmonie vervoegt op die manier een mooie rij belangrijke projecten, na het stadhuis, Plantin-Moretus, de Handelsbeurs en het Steen. Respect voor ons erfgoed en een hedendaagse invulling aan historische gebouwen staat daarbij voorop.”
Graffitipanelen krijgen nieuwe eigenaar
In 2013 hebben kunstenaars Gijs Vanhee en Dzia de houten panelen in de deur- en raamopeningen van zaal Harmonie voorzien van graffitikunstwerken. Die wil de stad niet verloren laten gaan. Vanaf 10 oktober kunnen geïnteresseerden zich opgeven om zo’n paneel in huis te halen. Op antwerpen.be zijn afbeeldingen en info over de panelen terug te vinden.
Geschiedenis van zaal Harmonie
Het neoclassicistische gebouw was oorspronkelijk een zomerlokaal van de Koninklijke Maatschappij der Harmonie. Deze vereniging van muziekliefhebbers kocht in 1844 de gronden langs de steenwegen naar Berchem en Wilrijk aan om er een concertgebouw op te richten. Ze organiseerde een architectuurwedstrijd waarvoor architect Pieter Dens het winnende concept indiende. Het nieuwe gebouw met oranjerie werd in juli 1846 feestelijk ingehuldigd.
In 1923 kocht de stad Antwerpen de site aan en veranderde ze de tuin in een publiek stadspark. Gedurende tientallen jaren behield de zaal zijn functie als concert- en evenementenzaal.
De zaal, de oranjerie en de voormalige conciërgewoning werden in 1997 als monument beschermd. In november 2016 keurde het Agentschap Onroerend Erfgoed een beheersplan voor de projectzone Harmonie goed. Dit beheersplan omvat een visie en doelstellingen voor het beheer en de ontwikkeling van deze drie beschermde gebouwen in hun omgeving. De erfgoedwaarde staat hierbij centraal.
Meerjarenpremieovereenkomst voor restauratie van historische districtshuizen
In maart ondertekenden Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, en Koen Kennis, Antwerps schepen voor binnengemeentelijke decentralisatie, de meerjarenpremieovereenkomst voor de restauratie van de historische Antwerpse districtshuizen. Met de ondertekening van de overeenkomst konden de restauratiewerken aan de historische districtshuizen van Borgerhout, Ekeren, Merksem, Hoboken en Wilrijk van start gaan. Ook zaal Harmonie wordt nu in zijn oude glorie hersteld en krijgt als districtshuis van Antwerpen een nieuwe bestemming.
Koen Kennis, schepen voor binnengemeentelijke decentralisatie: “Samen met Vlaanderen willen we ons waardevol onroerend erfgoed volledig inzetten voor de dienstverlening aan de burgers.”
De meerjarige subsidieovereenkomst start in 2017 en eindigt in 2019. De totaalkost van de restauraties wordt geraamd op circa 12,3 miljoen euro. Omdat deze districtshuizen beschermd zijn als monument, kent de Vlaamse overheid hiervoor een erfgoedpremie toe van bijna 6,4 miljoen euro.
