(toespraak bij voorstelling programma Antwerpen Shift, gegeven op het Operaplein, dd. 14 september 2020)
Beste genodigden,
Heren en dames van de pers,
In 2003 sloot Antwerpen aan bij het Europese initiatief van de European Carfree Day. Dat vertaalden mijn voorgangers toen als: Antwerpen Autovrij.
Google Translate bestond toen nog niet…
Dames en heren, de geschiedenis herhaalt zich soms: toenmalig schepen Ludo Van Campenhout liet toen optekenen dat dit initiatief ‘uitermate geschikt was om kennis te maken met alternatieve verplaatsingswijzen in het kader van de werken aan de Antwerpse Ring’.
Laat dat even bezinken…
Alle gekheid op een stokje: zoveel edities later is het initiatief een vaste waarde geworden op de najaarskalender van ’t stad.
Een 17 jaar oude organisatie is misschien wel toe aan een update, dachten wij.
European Carfree Day kende haar oorsprong in de beweging om de plaats van de auto in onze binnensteden in vraag te stellen.
Maar terwijl European Carfree Day nog altijd European Carfree Day heet, hebben wij het initiatief eens tegen het licht gehouden.
Voortschrijdend inzicht, dames en heren.
Mobiliteit gaat immers over zoveel meer dan de auto. We moeten het op 20 september hebben over àlle soorten van vervoer.
Er werd de voorbije jaren veel extra openbare ruimte vrijgemaakt in Antwerpen voor nieuwe infrastructuur voor actieve weggebruikers (zoals voetgangers en fietsers) en openbaar vervoer.
Daar vond met andere woorden een shift plaats.
En nog een shift: de waaier aan vervoersmodi om ons te verplaatsen, groeide enorm dankzij deelmobiliteit…
Ik wil ook verwijzen naar een time- locatie- en mind shift, naar de modal shift: het zijn allemaal termen die in 2003 vreemd in de oren zouden geklonken hebben, maar ondertussen gemeengoed geworden zijn.
Vandaar dat we Antwerpen Autovrij vanaf vandaag Antwerpen Shift noemen.
Een rode draad is zeker: VERANDERING.
Op 20 september krijgt iedereen de kans te experimenteren met nieuwe trends in het mobiliteitsbeleid. Wij willen op een positieve, niet een belerende manier, mensen laten kennismaken met bestaande en mogelijk toekomstige alternatieven voor hun verplaatsingsbehoeften.
Meer dan 30 mobiliteitspartners werken mee en kleden de stad aan met hun mobiliteitsaanbod.
Voor de eerste keer organiseren we ook een B2B-luik/presentaties en zullen er ook gastsprekers van bijvoorbeeld Febiac (automobielassociatie), Poppy (deelmobiliteit), Optimile (MaaS), VSV, … hun visie op innovatie in mobiliteit delen.
Een warme oproep aan iedereen die deze lezingen rond innovaties wilt volgen en die doorgaan in 2 co-working plekken in het centrum van de stad.
Het aanbod en het programma van Antwerpen Shift is te uitgebreid om het hier volledig uit de doeken te doen. U leest het allemaal op AntwerpenShift.be .
Dames en heren,
tot slot nog een woordje van dank.
Een woordje van dank aan de mensen die dit mogelijk maken en het beste van zichzelf geven om dit evenement in goede banen te leiden, zeker in dit toch wel bijzondere jaar, met de problemen en beperkingen die we allemaal kennen, maar die er ons niet van zullen weerhouden om van 20 september het hoogfeest van de mobiliteit te maken.
De coronapandemie zorgde voor een heel andere toeristische zomer in Antwerpen dan gewoonlijk. Met globaal lagere cijfers dan in de andere jaren, en een korte heropleving in juli toen de regels minder streng werden. De stad en de ondernemers lanceerden een aantal gesmaakte initiatieven om Antwerpen extra te promoten, tot een nieuwe verstrenging van de maatregelen opnieuw tot een terugval leidde.
Dat het toeristische seizoen 2020 voor Antwerpen een atypische versie werd, blijkt duidelijk uit de cijfers voor bezoekers, overnachtingen, rondleidingen en tours. Dat atypische seizoen begon op 13 maart met de invoering van de coronamaatregelen, die een onmiddellijke impact op de hele sector hadden. Nagenoeg alle ondernemers in de toeristische sector werden geconfronteerd met beperkingen in hun activiteiten, en met een terugval van het aantal bezoekers, of zelfs met gedwongen opschorting van hun activiteiten of het sluiten van hun infrastructuur. Na een bescheiden heropleving in juli zakten de cijfers in augustus opnieuw als gevolg van nieuwe beperkende maatregelen.
De toeristische zomer van 2020 geeft dan ook een beeld dat sterk afwijkt van de mooie cijfers die Antwerpen de voorbije jaren kon voorleggen. In vergelijking met vorige jaren zakte het gemiddelde aantal dag- en verblijfstoeristen in de periode maart tot en met juni met 50%. De geleidelijke versoepeling van de maatregelen in mei en juni resulteerden in een bescheiden heropleving, die zich doorzette in juli. De cijfers voor juli lagen weliswaar 30% lager dan in juli 2019, maar in het stadscentrum was de beleving voor het eerst sinds maart positief.
Schepen voor toerisme Koen Kennis: “In juli zagen we opnieuw groepjes toeristen uit de buurlanden naar Antwerpen afzakken. Ook bezoekers uit eigen land kozen in het kader van hun ‘staycation’ voor onze stad. Een aantal ondernemers in de toeristische sector hervatten toen de activiteiten. Aan die positieve evolutie kwam eind juli een abrupt einde met de door de hogere overheden aan Antwerpen opgelegde verstrengde maatregelen, versterkt door communicatie die door de media in binnen- en buitenland overgenomen werd. Aan toeristen werd toen aangeraden weg te blijven uit Antwerpen. Uiteraard liet zich dat voelen in de hele sector.”
Hotels
Vanaf 13 maart tot 15 juni werden alle niet-essentiële reizen binnen Europa verboden, waardoor een aantal hotels de deuren sloten. Na de versoepeling van die maatregelen bereikten de hotels in juli een bezettingsgraad van 34% en een gemiddelde kamerprijs van 81 euro. Met de verstrenging van de maatregelen eind juli daalde de bezettingsgraad opnieuw naar 15% en zakte de gemiddelde kamerprijs tot 76 Euro. Als gevolg van de nieuw ontstane situatie besloot 28% van de Antwerpse hotels in augustus tijdelijk de deuren te sluiten.
De staycation in Antwerpen
Na de versoepeling van de eerste reeks maatregelen en anticiperend op een verwachte staycation voerde Visit Antwerpen met ‘Antwerpen Straalt’ campagne in België en de nabije buurlanden om de stad als veilige en geknipte reisbestemming te promoten. Tot de onderbreking door de tweede coronagolf wierp die campagne ook haar vruchten af. Van de dagtoeristen in juli kwam zowat 75% uit eigen land, wat een stijging is van 10% is ten opzichte van zomer 2019. Dat ook van de verblijftoeristen de meerderheid, 60%, uit eigen land kwamen, bewijst dat Antwerpen als vakantiebestemming aantrekkelijk bevonden werd door Belgische bezoekers. In een normaal jaar zijn die slechts goed voor 40% van de overnachtingen. Schepen Koen Kennis: “Dat is zonder twijfel een lichtpuntje. Het toont aan dat Antwerpen voldoende troeven in huis heeft om van een volwaardige citytrip te spreken. We zullen daar in de toekomst nog verder op inzetten. Ook de groeiende belangstelling voor kampeertoerisme is een belangrijke evolutie. Met de plannen voor een nieuwe camping op park Middenvijver op Linkeroever spelen we daar alvast op in.”
Bezoekerscentra
Sinds de heropening van de infokantoren op de Grote Markt op 18 mei en in het Centraal Station op 8 juni kregen ze 29.000 bezoekers over de vloer. Aan de infobalies betreft waren de Duitsers het sterkst vertegenwoordigd met 22%, gevolgd door de Fransen met 11% en de Spanjaarden met 2,3%. Grote afwezigen waren onze noorderburen, slechts 2% van de bezoekers was van Nederlandse herkomst, tegenover 50 % in 2019. Koen Kennis: “We hebben de Nederlanders echt gemist. Ik weet dat dit gemis wederzijds was.” Het best verkochte product was deze zomer de ATV wandelrally, maar ook de Antwerp City Card kende een heropstart met 224 verkochte kaarten.
Rondleidingen en musea
Tours
De rondleidingen vielen van maart tot juni bijna volledig stil, maar in juli werd een snelle heropstart genoteerd waardoor er nog 196 gegidste rondleidingen konden doorgaan. De recente beslissing van de stad om vanaf september het aantal deelnemers voor tours en rondleidingen zoals city golf, steptours en rondleidingen in de openlucht terug te verhogen naar 20 personen werd meteen gevolgd door een stijgend aantal aanvragen voor gidsbeurten.
Musea
In juli ontvingen de stedelijke musea ruim 21.000 bezoekers. In augustus daalde dat aantal bezoekers opnieuw met 40%, deels als gevolg van de verstrengde maatregelen, deels door de hittegolf. De tweede helft van augustus liet een lichte stijging optekenen. Het Letterenhuis kende een opmerkelijk goede maand, en verwelkomde maar liefst 1.126 bezoekers dankzij de expo Velodroom. Omdat rondleidingen sinds begin september terug toegelaten worden, kijken de musea Middelheim, Erfgoedbibliotheek, DIVA, FOMU, Letterenhuis, MAS, Museum Vleeshuis en het Red Star Line Museum alvast uit naar het najaar.
Cruises
De coronacrisis had uiteraard ook gevolgen voor het cruisetoerisme. Daarbij moet worden opgemerkt dat het segment van de zeecruises gebonden is aan een internationale regelgeving, die de cruisesector wereldwijd trof. Als gevolg daarvan ontving Antwerpen geen enkele zeecruise van maart tot en met augustus.
De riviercruises mochten na de eerste golf maatregelen op 15 juni (toen de Europese binnengrenzen terug open gingen) de activiteiten hervatten. Op die manier kon de stad in juli 48 cruises ontvangen, goed voor zo’n 5.069 passagiers. In augustus viel dat aantal terug tot 9 riviercruises met 546 passagiers.
Opmerkelijk is het grote aantal herboekingen richting najaar en 2021, een bevestiging van Antwerpen als aantrekkelijke cruisebestemming. Dat is hoopgevend met oog op de afwerking van Het Steen en het cruiseponton tegen het voorjaar 2021.
Initiatieven om Antwerpen extra te promoten
Het stadsbestuur heeft de afgelopen moeilijke maanden steeds de vinger aan de pols gehouden bij de toeristische sector, om zich een beeld te vormen van de gevolgen van de coronamaatregelen. Behalve in een reeks fiscale en non-fiscale steunmaatregelen in het voordeel van de sector resulteerde dat in een aantal nieuwe initiatieven die Antwerpen als veilige en aantrekkelijke reisbestemming in de markt zetten. Deze inspanningen werden weliswaar onderbroken door de tweede coronagolf, maar zullen op een geschikt moment zeker worden hervat. Ook de toeristische sector zelf nam een aantal initiatieven in lijn met de door de stad gevoerde campagnes. Schepen Kennis: “De inspanningen van de toeristische ondernemers en horeca om hun infrastructuur en activiteiten aan te passen aan de opgelegde veiligheidsmaatregelen verdienen alle lof. Hun professionalisme zal ervoor zorgen dat Antwerpen deze crisis zal overleven. De stad van haar kant zal de campagne ‘Antwerpen Straalt’ binnenkort opnieuw hervatten.”
Antwerpen Straalt: Het nieuwe inspiratieplatform antwerpenstraalt.be met meer dan 500 tips voor een dagje uit in Antwerpen werd midden juni gelanceerd.
Antwerp Unplugged: De verrassingsbox voor een dagje Antwerpen laat iedereen genieten van een verrassend, leerrijk of actief uitje en kan besteld worden via visitantwerpen.be, klik hier voor de rechtstreekse link.
WeloveAntwerp: de Antwerpse hotelassociatie geeft bij elke boeking voor een overnachting in een Antwerps hotel 5% korting op de kamerprijs, weloveantwerp.be.
Omgevingsvergunning aanleg fiets- en wandelpad langs Wouter Haecklaan in Deurne goedgekeurd
De Wouter Haecklaan in Deurne is een brede buurtstraat in een zone 30 waar vaak te snel wordt gereden. Het college besliste om er een fietspad langsheen de E313 aan te leggen, als onderdeel van de fietsostrade van Antwerpen naar Wommelgem. Daarnaast wordt het wandelpad vernieuwd en een aantal verkeersremmende maatregelen uitgevoerd. Na het aanstellen van een aannemer kunnen de werken in de eerste helft van 2021 starten.
De Wouter Haecklaan een zeer brede buurtstraat zonder fietspad in Deurne-Zuid, parallel aan de E313. Ze ligt binnen een zone 30 maar er wordt vaak te snel gereden, wat gevaarlijk is voor alle gebruikers. Naast de aanleg van een nieuw fietspad en het vernieuwen van het wandelpad, worden er ter hoogte van de zijstraten verkeersplateaus voorzien en wordt de straat iets smaller.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: ‘De veiligheid en het comfort voor fietsers en voetgangers in de buurt zal flink verbeteren. Bovendien zullen we hiermee een belangrijke missing link op de fietsostrade tussen Antwerpen en Wommelgem wegwerken.’
Met de goedkeuring van de omgevingsvergunning kan de stad een aannemer aanstellen. Vermoedelijk starten de werken in de eerste helft van 2021.
Nieuw wandelpad en fietspad
Om het fietscomfort te verhogen, komt er in de Wouter Haecklaan, tegen de berm van de snelweg aan, een dubbelrichtingsfietspad van 4 meter breed. Het nieuwe fietspad, in rode asfalt, takt aan op de zijstraten en een oversteek naar de Vaartweg toe, in afwachting van de toekomstige fietsbrug daar. De ligging van het fietspad is zo gekozen dat een maximaal aantal bomen behouden kan blijven. Met de aanleg worden 6 bestaande bomen gerooid en worden er in totaal 32 nieuwe bomen aangeplant. Onder het fietspad zorgt een speciale constructie ervoor dat de wortels van de bestaande bomen geen schade oplopen en in de toekomst verder kunnen blijven groeien.
Het wandelpad wordt verlegd, het komt tussen het nieuwe fietspad en de rijweg te liggen. Langs het pad komt nieuwe verlichting, een vernieuwde groene inrichting en zitbanken.
Verkeersveiligheid in de straat
Tegelijk met de aanleg van het fietspad en het wandelpad neemt het district Deurne maatregelen om de verkeersveiligheid in de straat te verhogen. Zo komt er ter hoogte van alle zijstraten een verkeersplateau, zodat voetgangers en fietsers veilig kunnen oversteken en het autoverkeer moet vertragen. Aan deze oversteken worden nieuwe bomen voorzien. Door de parkeerstrook aan de kant van het wandelpad op te schuiven wordt de straat smaller. Dit verlaagt eveneens de snelheid van het doorrijdende verkeer. Parkeren aan beide kanten van de straat blijft ook na de herinrichting mogelijk.
Het moeilijke oversteekpunt aan de Sterckshoflei richting Vaartweg wordt veiliger en comfortabeler. De huidige vijf rijstroken op de Sterckshoflei worden ter hoogte van de Wouter Haecklaan herleid tot één rijstrook in elke rijrichting plus een aparte afslagstrook zowel naar de Wouter Haecklaan als naar de Vaartweg. Een middeneiland tussen beide rijstroken zorgt ervoor dat fietsers en voetgangers veilig en comfortabel de oversteek kunnen maken naar de Vaartweg. Vanuit de Wouter Haecklaan kan het verkeer nog steeds zowel naar rechts als naar links wegrijden. De oversteek aan de Collegelaan wordt opgenomen bij een latere herinrichting van de Collegelaan door het district Deurne.
Onderdeel fietsostrade richting Wommelgem
De Wouter Haecklaan is onderdeel van de fietsostrade van Antwerpen naar Wommelgem. Die loopt vanop het Ringfietspad via de Collegelaan naar de Wouter Haecklaan en zo verder door langs de E313 naar de fietstunnels onder het rond punt van Wommelgem. Met het nieuwe fietspad zullen de gebruikers daarvan comfortabeler door de Wouter Haecklaan kunnen fietsen.
Op termijn plant de Vlaamse Overheid een nieuwe fietsbrug vanuit de Wouter Haecklaan over de Sterckshoflei naar de Vaartweg. Zo kunnen fietsers veilig de Sterckshoflei kruisen.
(toespraak ter gelegenheid van ‘Business & Bikes’ op dinsdag 8 september 2020, skipiste Aspen in Wilrijk)
Geachte districtsburgemeester Kristof Bossuyt,
dames en heren ondernemers,
Wat is het een opluchting om u allemaal hier in levende lijve te zien. De laatste keer dat ik voor een levend publiek stond, was 12 maart.
Ook dat was een netwerk event – Antwerp Business Event in Metropolis. Ook met ondernemers.
Ondertussen zijn we 6 maand verder. En wat voor een 6 maanden, dames en heren.
Het is niet dat ik sindsdien geen mensen meer gezien heb – integendeel. Maar ik zag ze meestal op een scherm, en ik vertel niets nieuws als ik zeg dat dit toch-niet-helemaal-hetzelfde-is.
Daarom eerst en vooral dank en gelukwensen aan de mensen achter Business & Bikes om ons hier samen te brengen.
Ik ben blij en vereerd dat ik hier als peter van Business & Bikes een lans kan breken voor G-Sport, en meer specifiek voor de campagne ‘Supporters voor G-Sport’. De opbrengst vandaag gaat naar middelen die zullen aangewend worden voor aangepast sportmateriaal voor G-Sporters. Knap!
Dank dus voor uw engagement, maar ook voor uw weerbaarheid.
Het is tijd inderdaad om de draad terug op te pakken.
Ik wil met u even kort terugkijken op de afgelopen maanden, maar ook vooruit kijken.
De coronacrisis stelde de stad voor grote uitdagingen. In het voorjaar, bij de lockdown, rolden we een pakket aan fiscale en niet-fiscale maatregelen uit, een pakket dat we ondertussen verder actualiseerden.
Onze bedoeling toen; de ondernemers mogelijk maken de eerste schok op te vangen. Daar zijn we in geslaagd. In mei, juni en juli zagen we in Antwerpen de eerste voorzichtige tekenen van een herstel, een heropleving in de retailsector, in de horeca. Toeristen kwamen terug naar ’t stad.
Jammer genoeg haalde de actualiteit ons in, en wel op een zeer onaangename manier.
Eind juli / begin augustus werden we geconfronteerd met dramatische communicatie over Antwerpen.
Ik heb het als schepen voor financiën, middenstand en toerisme allemaal op de 1ste rij mogen meemaken.
Ik kan u zeggen: wijlen Willy Vandersteen, de geestelijke vader van Suske en Wiske, zou er wel raad mee geweten hebben : ‘De virulente viroloog’ , gevolgd door het album ‘De geactiveerde gouverneur’.
Dat gebeurde over onze hoofden heen, en met gevolgen voor het socio-economische weefsel in onze stad, gevolgen die we nu niet helemaal niet kunnen inschatten.
Ik heb de grootste bewondering voor de ondernemers die zich moesten plooien naar deze moeilijke omstandigheden, omstandigheden die vaak onoverzichtelijk en onvoorspelbaar waren.
De omstandigheden dwongen de stad ook tot flexibiliteit, en ook nu nog moeten we rekening houden met een plan A, plan B, plan C, …
Maar, dames en heren, het alfabet heeft natuurlijk slechts 26 letters.
Zoals ik al aangaf: de gevolgen van de coronacrisis zijn nog niet allemaal duidelijk. De steunmaatregelen zullen niet oneindig doorlopen.
Een overheid die bedrijven kunstmatig in leven houdt, op welke manier dan ook, is geen goed idee.
Bedrijven die de crisis overleven, ja – bedrijven die zichzelf overleven, neen. Bedrijven zonder gezonde economische toekomst, zullen in deze omstandigheden sneller omvallen.
Ook sommige werknemers en zelfstandigen zullen keuzes moeten maken: omscholen, of in een andere sector gaan werken?
Ik besef; dat zijn geen eenvoudig te beantwoorden vragen.
Ik kijk ook met 1 oog naar Brussel en de federale regeringsvorming. Een linkse, door Franstalige partijen gedomineerde regering waar de Vlamingen de restzeteltjes mogen opvullen, is slecht nieuws voor ondernemend Vlaanderen.
U en ik weten dat ondernemend Vlaanderen zowat het enige is wat nog functioneert in dit land. Het zijn zij die ons door deze crisis zullen halen.
Maar ik kan u 1 ding beloven. Wat niet uitdooft, is mijn engagement. Mijn deur staat open voor overleg. Maar het is aan de ondernemers zelf om toekomstplannen te maken.
Ik beëindigde mijn toespraak op 12 maart met de woorden: ‘Ondernemen, dat is vooruit kijken.’
Ik sta nog altijd achter die woorden, en maak graag met u een afspraak op Business & Bikes 2021.
De coronacrisis en de aanhoudende maatregelen maken het Antwerpse ondernemers niet makkelijk. Om hen verder te ondersteunen, besliste het college de verlenging van de tijdelijke vermindering van enkele stedelijke belastingen ter goedkeuring voor te leggen aan de gemeenteraad. Concreet gaat het om de belastingen op overnachtingen in toeristische logies, op horeca, op vestigingen en onder meer op de exploitatie van taxidiensten.
Voor de belasting op overnachtingen in toeristische logies keurde de gemeenteraad al een volledige vrijstelling goed voor het tweede kwartaal van aanslagjaar 2020. Nu voorziet de stad ook een vrijstelling voor het derde kwartaal.
Wat de horeca betreft besliste de gemeenteraad al tot een halvering van het bedrag voor aanslagjaar 2020. Nu komt daar een vermindering met een vierde bij, waardoor de totale vermindering op 75% komt.
De belasting op vestigingen: daarvoor keurde de gemeenteraad al een vermindering van een vierde van het bedrag voor aanslagjaar 2020 goed. De specifieke maatregelen voor de provincie Antwerpen hebben de detailhandelaars extra zwaar getroffen. Vandaar de keuze van het stadsbestuur om ondernemers nogmaals van een vierde van het bedrag vrij te stellen, waarmee de totale vermindering voor het aanslagjaar 50% bedraagt.
Voor de belasting op de exploitatievergunning van taxidiensten en/of diensten voor verhuur van voertuigen met bestuurder had de gemeenteraad eerder al ingestemd met een vermindering van een vierde van het totale bedrag voor aanslagjaar 2020. Bijkomend brengt de stad nu nóg een vierde in mindering. Zo bedraagt ook hier de totale vermindering voor het aanslagjaar 2020 de helft. Dit geldt eveneens voor de retributie op de vergunning en de bestuurderspas voor individueel bezoldigd personenvervoer.
Schepen voor financiën, middenstand en toerisme Koen Kennis: “Ik heb de afgelopen maanden de weerbaarheid en creativiteit van onze ondernemers echt leren waarderen. We bekijken op sectorniveau wat we waar kunnen doen om hen te helpen.”
De middelen voor deze verminderingen komen uit het stedelijke compensatiefonds voor de coronacrisis dat de stad midden juni opzette. De collegebeslissing over deze belastingen wordt op maandag 28 september ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.
Hier komen de noordelijke Ringparken (illustratie: Team Intendant)
Vrijdag keurde het college de gunning goed van de ontwerpteams die, in het kader van De Grote Verbinding, de vier noordelijke Ringparken verder gaan vormgeven. Het gaat om de ontwerpteams voor het Ringpark Noordkasteel, Ringpark Groenendaal, Ringpark Lobroekdok en Ringpark Het Schijn. Deze parken komen op en langs de Oosterweelverbinding op de rechteroever van de Schelde en strekken zich uit van aan de Schelde ter hoogte van het Noordkasteel tot aan de aansluiting met de E313/E34.
Tussen september 2017 en mei 2018 zijn zes ontwerpteams binnen ‘Over de Ring’ aan de slag gegaan om projecten voor te stellen die de leefbaarheid rond de Antwerpse Ring verhogen. Dit deden ze samen met heel wat Antwerpenaren, stakeholders en partners, waaronder de Vlaamse overheid, de stad, de haven, de burgerbewegingen, Lantis en de intendant. Hieruit zijn 18 leefbaarheidsprojecten geselecteerd, goed voor een bedrag van 1,250 miljard euro. Samen vormen deze projecten zeven Ringparken en een Scheldebrug.
Met de aanstelling van de ontwerpteams voor de Ringparken in het noorden kunnen de toen voorgestelde concepten verder uitgewerkt worden naar uitvoerbare plannen. Net zoals bij ‘Over de Ring’ gaan de ontwerpteams bij hun voorbereidingen nauw samenwerken met de buurten, wijken en gebruikers. In het najaar van 2020 vinden de eerste startmomenten met de buurten plaats.
De realisatie van de vier Ringparken volgt pas na de realisatie van de Oosterweelverbinding, pas dan kunnen de overkapping en de (werf)zones langs de Ring ingericht worden. Zowel de stad als Lantis hebben echter de ambitie om, ook tijdens de werken aan de Oosterweelverbinding, daar waar mogelijk al delen van de Ringparken uit te voeren.
“De noordelijke Ringparken zullen stadsdelen met elkaar verbinden die afgesneden zijn van elkaar,” zegt burgemeester Bart De Wever. “Ze zullen daardoor niet alleen een nieuwe groene long zijn voor Antwerpen, ze zullen ook wijken opwaarderen die het vandaag socio-economisch moeilijk hebben. De Ringparken geven buurtbewoners ruimte en zuurstof, en versterken het sociale weefsel.”
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “In Antwerpen liggen een betere mobiliteit, een concurrentieel economisch weefsel en een verhoogde leefbaarheid in elkaars verlengde. Het ene kan niet zonder het andere.”
Intendant Alexander D’hooghe: “Deze teams worden medeauteurs van de Ringparken. Zij hebben inzichten waarmee de verschillende plekken op de Ring telkens anders kunnen transformeren. De Ring en haar kap worden zeker geen groen biljartlaken! Maar juist een ketting van telkens andere open ruimtes, wild soms rustig, soms braaf of stout, donker en licht.”
Ringpark Noordkasteel
Het team TV Studio Paola Viganò – Grafton Architects – TV MAARCH, het vroegere team Zuidoost, mag de verdere uitwerking van het Ringpark Noordkasteel opnemen. Vandaag is het Noordkasteel een relatief onbekend en weinig toegankelijk, maar erg groen gebied op de grens van de haven en de stad. Er zijn onder andere een zeevaartschool en een zeilclub gevestigd en in de zomer komen Antwerpenaren zich ontspannen aan de grote vijver. De Oosterweelverbinding – die de Antwerpse Ring rond maakt – voorziet in een nieuw op- en afrittencomplex aan het Noordkasteel: de Oosterweelknoop. Door de knoop deels te overkappen, komt er ruimte voor een ecologisch park: het Ringpark Noordkasteel. Ook het historische erfgoed, zoals de restanten van het Noordkasteel, de 19de-eeuwse SAMGA-silo en de Oosterweelkerk, krijgt hier een plek. Het ontwerpteam staat in voor de bovengrondse inrichting op en langs de nieuwe infrastructuur en overkapping.
Ringpark Groenendaal
Hier mag het team BUUR – Latz – Greisch – SWP aan de slag. Dit team, beter gekend als team Noord, was ook tijdens ‘Over de Ring’ actief in dit deel van de stad. Een groene overkapping ter hoogte van het station Luchtbal en de Groenendaallaan zal zorgen voor een uitgestrekt park dat Merksem-Lambrechtshoeken en Luchtbal verbindt, tot aan het Albertkanaal. Het Ringpark loopt aan beide kanten van de Ring verder door langs de bermen van de snelweg tot aan de Masurebrug. Rond dit park ontstaan kansen voor nieuwe stadsontwikkelingen zoals woningen, voorzieningen en bedrijvigheid.
Met de bouw van de Oosterweelverbinding komt de snelweg, ook waar er (nog) niet overkapt wordt, een pak lager te liggen. Ook de Groenendaallaan wordt deels verlaagd, met een gedeeltelijke overbrugging voor het Ringpark. Het openbaar vervoer blijft over het kruispunt gaan, maar fietsers en voetgangers door het park. Het station Luchtbal kan zich ontpoppen tot een echt mobiliteitsknooppunt en het gebied een stedelijk karakter aanmeten. Verhoogde bermen langs de Ring kunnen de wijken bovendien beter afschermen van de snelweg. Het ontwerpteam staat in voor de bovengrondse inrichting op en langs de nieuwe infrastructuur en overkapping.
Ringpark Lobroekdok en Ringpark Het Schijn
Voor Ringpark Lobroekdok gaat eveneens het team TV Studio Paola Viganò -Grafton Architects – TV MAARCH, het vroegere team Zuidoost, aan de slag. Dit Ringpark vertrekt aan de noordkant van Schijnpoort en loopt door tot aan het Albertkanaal. Door de afbraak van het viaduct, de sanering van het (in de toekomst versmalde) Lobroekdok en de overkapping van een deel van de snelweg, ontstaat een enorm potentieel: groene ruimte in een tot nu toe erg verhard gebied, recreatie, gemengde stadsontwikkeling en nieuwe verbindingen tussen Dam, Merksem en Kronenburg.
Het team COBE ApS – OMGEVING cvba – De Urbanisten BV, het vroegere team West, mag de verdere uitwerking van het Ringpark Het Schijn opnemen. Dit Ringpark vertrekt aan de zuidkant van Schijnpoort en loopt tot aan het Rivierenhof. Centraal in het park ligt het Schijn, de vergeten rivier van Antwerpen. Na de werken aan de Oosterweelverbinding kan het Schijn geïntegreerd worden in een langwerpig landschapspark langs de snelweg. Ter hoogte van Hof Ter Lo vormt een groene overkapping een verbinding tussen Borgerhout en Deurne, en tussen de dichtbebouwde wijken en het ruime Rivierenhof.
Op het scharnierpunt tussen beide Ringparken, het aansluitingscomplex aan Schijnpoort, is door intensief overleg tussen burgerbewegingen, wijkcomités, overheden, Lantis en de intendant een nieuw concept uitgewerkt. Zo wordt de verbindingsweg opgeschoven tot aan de overzijde van de Ring, meer bepaald tussen de Ring en de waterzuiveringsinstallatie, waardoor meer ruimte overblijft voor een park aan de kant van Deurne-Noord. Beide teams zullen dan ook nauw moeten samenwerken voor de verdere uitwerking van dit belangrijke knooppunt.
Volgende stappen
Deze vier Ringparken hangen zeer nauw samen met de realisatie van de Oosterweelverbinding op rechteroever. Alle ontwerpers zullen dan ook nauw samenwerken met Lantis, de bouwheer voor de Oosterweelverbinding, om alle ontwerpen op elkaar aan te sluiten en af te stemmen. Daarnaast is ook de samenhang en aansluiting tussen alle Ringparken van groot belang.
Overige Ringparken
De ontwerpteams voor Ringpark West en Ringpark Groene Vesten zijn al sinds begin 2020 aan de slag in ‘hun’ park. Voor Ringpark West werkt het ontwerpteam toe naar een omgevingsvergunning voor de aanleg van de nieuwe fietspaden en geluidsbermen. Zo kan de uitvoering maximaal worden afgestemd met de lopende werken voor de Oosterweelverbinding op Linkeroever. Het ontwerpteam voor Ringpark Groene Vesten is zo goed als rond met zijn concept voor de inrichting en het verhogen van de leefbaarheid in het volledige projectgebied.
In het najaar van 2020 wordt het ontwerpteam voor Ringpark Zuid aangesteld zodat ook daar de verdere uitwerking van start kan gaan. Ook de studie rond de nieuwe Scheldekruising in het zuiden van de stad, via een brug of een tunnel, wordt dit najaar afgerond. Aan de hand daarvan wordt er een finale keuze gemaakt zodat een multidisciplinair ontwerpteam ook hier aan de slag kan gaan.
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan zijn internationale reputatie als stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo wordt gezorgd voor een betere mobiliteit voor stad en haven, meer groen en schonere lucht en worden bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring verbonden.
De volgende jaren werken alle partners, de burgerbewegingen en de intendant nauw samen om de plannen verder vorm te geven. Lantis, de stad Antwerpen, Agentschap Wegen en Verkeer en de Vlaamse Waterweg nv, die instaan voor de uitvoering van De Grote Verbinding, zetten op hun werven zo veel mogelijk lokaal talent aan het werk. Iedereen uit Antwerpen en omstreken wordt dan ook warm opgeroepen om mee de schouders te zetten onder De Grote Verbinding.
Schepen voor stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening Annick De Ridder: “De verschillende zones krijgen met de Ringparken cruciale groenvoorzieningen. De Grote Verbinding zorgt ervoor dat de broodnodige bereikbaarheid van onze stad en haven hand in gaat met een duurzame toekomst. We kijken uit naar de vervolgstappen: namelijk de ontwikkeling van verschillende vooruitstrevende stadsontwikkelingsprojecten langs deze Ringparken die er nog een extra meerwaarde aan zullen geven.”
Claude Marinower, schepen voor openbaar domein: “De Ringparken zijn projecten bij uitstek om het Antwerpse Waterplan uit te rollen. Waterschaarste is een heel actueel probleem, het is dan ook noodzakelijk de wateropslag te verhogen en maximaal in te zetten op ontharding om dit in de toekomst te voorkomen. Meer groenruimte en de mogelijkheid tot wateropslag zorgen voor een duurzame en leefbare stad.”
De Plantin en Moretuslei wordt al enige tijd heraangelegd, en de werken daar schieten goed op zoals te lezen was in deze bijdrage op mijn website.
Maar met de geplande aanleg van het Spoorpark heeft de buurt heeft nog meer om naar uit te kijken. Dat wordt een nieuwe groene, conflictvrije verbinding voor wandelaars en fietsers tussen Borgerhout en Zurenborg, dwars over de spoorwegbedding aan het voormalige station Antwerpen-Oost.
Dit najaar nog organiseert de stad een buurtmoment zodat iedereen zijn of haar zegje kan doen.
Wie zich al wil inlezen over het hoe, wat, waar en wanneer van het Spoorpark kan dat op deze webpagina.
Van links naar rechts: Bert Verbraeken (afdelingsvoorzitter), Erika Rammeloo, Marleen Van Hauteghem (provincie- en gemeenteraadslid), Leander Luyten (gemeenteraadslid), Danny Van Hove (gemeenteraadslid en fractievoorzitter).
Vanmiddag mocht ik naar Zwijndrecht, waar ik werd opgewacht door de mensen van N-VA Zwijndrecht. Pal op de grens tussen Antwerpen en Zwijndrecht is immers een fietsverbinding in gebruik genomen waarvoor de stad, Lantis en de gemeente Zwijndrecht samenwerkten. Het resultaat mag gezien worden! Het werd een fijne ontmoeting met onze buren van over ‘t water, waarbij we ook geschenkjes uitwisselden (zie onderaan)*.
Het gaat om de heraanleg en definitieve upgrading van een fietspad dat de verbinding maakt tussen de stad en omliggende gemeenten in het Waasland. Het fietspad in kwestie ligt volledig op Zwijndrechts grondgebied, maar op een perceel dat in eigendom is van de stad Antwerpen. Lantis is als bouwheer van de Oosterweelverbinding betrokken bij de aanleg.
Het fietspad tussen de Zandstraat en de Verbrandendijk in Zwijndrecht werd midden jaren ‘90 aangelegd als tijdelijke verbindingsweg tijdens de werken van de N70 door Zwijndrecht en de aanleg tramverlenging via die N70 naar de grens met Melsele loopt. Na afloop van die werken werd beslist de verbindingsweg voor de helft te behouden voor voetgangers en fietsers. De huidige heraanleg, bestaande uit een asfaltering en de plannen voor nieuwe verlichting, bevestigt definitief de toegevoegde waarde die de weg heeft voor fietsers- en voetgangersverkeer. Ook de huidige werken aan de Oosterweelverbinding zijn aanleiding om het fietspad aan te pakken.
De tijdelijke verbindingsweg werd destijds aangelegd op een perceel dat in eigendom bleek te zijn van de stad Antwerpen. Schepen voor mobiliteit van Antwerpen Koen Kennis: ‘Nu, zoveel jaren later, is de stad blij te kunnen meewerken aan de definitieve aanleg van dit fietspad. In het kader van de door ons gewenste modal shift zijn goede fietsverbindingen met de stad erg belangrijk, zeker voor woon-werkverkeer. Het fietspad sluit aan op bovenlokale netwerken, wat het mogelijk maakt vanop grotere afstand vlot en veilig naar de stad te fietsen.’
Danny Van Hove, gemeenteraadslid (N-VA) Zwijndrecht: ‘De cirkel is voor mij rond, ik was immers destijds als ambtenaar bij het gemeentebestuur nauw betrokken bij de aanleg van de tijdelijke verbindingsweg, die daarna als voet- en fietsverbinding zijn nut bewees. Het is immers voor onze inwoners belangrijk om goede fietsverbindingen met Antwerpen en de omliggende gemeenten te hebben. De voorziene plaatsing van de openbare verlichting op dit pad zal tijdens de winterperiode het gebruikscomfort verhogen. N-VA Zwijndrecht dankt Antwerps stadsbestuur en mobiliteitsschepen Koen Kennis om stadsgrond ter beschikking te stellen van Zwijndrecht voor een functionele en drukgebruikte wandel- en fietsverbinding aan de Zwijndrechtse N70.’
* PS: benieuwd naar wat de uitwisseling van lokale lekkernijen inhield?
Vanaf vanavond 22u kan het verkeer opnieuw over het kruispunt Plantin en Moretuslei – Provinciestraat. Naar aanleiding van die werken was het kruispunt volledig afgesloten sinds 29 juni, en was ook de Plantin en Moretuslei geknipt.
Diezelfde 29ste juni ging ook de renovatie van de zuidkant van de L. Lippenslaan (brug over de ring) van start, waardoor er langs die kant geen verkeer meer mogelijk werd richting Deurne-Zuid. De op- en afritten van het complex waren ook al die tijd afgesloten (uitgezonder komende van Antwerpen-Noord richting binnensingel).
Ook deze werken behoren vanaf vanavond 22u tot het verleden. Tegen morgenvroeg, dinsdag 1 september, moeten alle kruispunten en afritten opnieuw vrij zijn.
De combinatie van de werken veroorzaakten bij aanvang veel verkeershinder, die na enkele dagen echter sterk verminderde. De keuze om beide werven te combineren tijdens de doorgaans verkeersluwere zomermaanden uit te voeren, werpt nu vruchten af.
Ik ben alvast heel tevreden met het resultaat. De onoverzichtelijke verkeersknoop van vroeger kreeg een totale make over en is nu een mooi kruispunt waar alle verkeersdeelnemers veilig en vlot kunnen navigeren. De werken zijn ook precies volgens afspraak opgeleverd.
De foto’s op de timelapse die de mensen van het Arass Hotel vanop het dak maakten, spreken wat dat betreft boekdelen.
Ik wil iedereen die z’n schouders mee onder dit werk gezet heeft feliciteren, en ben ervan overtuigd dat de omwonenden en middenstand in de buurt blij zijn met het resultaat.
Het kruispunt van de Elisabethlaan met de Floraliënlaan in Berchem kreeg al enkele jaren geleden een tijdelijke inrichting. Dit om het uitgestrekte en complexe kruispunt overzichtelijker en veiliger te maken voor alle gebruikers. Na een positieve evaluatie van de tijdelijke inrichting investeren de stad Antwerpen en het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) samen om het volledige kruispunt definitief in te richten.
Het kruispunt van de Elisabethlaan met de Floraliënlaan kent al enkele jaren een tijdelijke inrichting. Door de Floraliënlaan haakser aan te sluiten op de Elisabethlaan, de bestaande doorsteek enkelrichting te maken en het verkeer lokaal op één rijstrook te brengen, werd het kruispunt overzichtelijker en veiliger voor alle gebruikers. Met de opmaak van een finaal plan voor de herinrichting, investeren de stad Antwerpen en het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) samen in een duurzame en veilige oplossing voor dit kruispunt.
Naast het verkeersveiliger maken van het kruispunt wordt ook de bereikbaarheid voor alle verkeersdeelnemers verbeterd. Het ontwerp sluit aan op de reeds vernieuwde oostelijke tak van de Floraliënlaan, met een haakse en verhoogde inrichting. Met de heraanleg van het kruispunt wordt de westelijke tak van de Floraliënlaan volgens hetzelfde principe mee vernieuwd en worden hier twee nieuwe bushaltes voorzien.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “Het ontwerp houdt zowel rekening met de doorstroming van het autoverkeer als met de veiligheid en het comfort van voetgangers en fietsers. Het voetpad wordt verbreed en er komt een fietspad aan de oostzijde van de Elisabethlaan.”
De inrichting van het plein ter hoogte van de begraafplaats wordt afgestemd op een vlotte toegankelijkheid voor ceremoniewagens.
Met de goedkeuring van het finale ontwerp kunnen de werken, na het ontvangen van een omgevingsvergunning en het aanstellen van een aannemer, mogelijk al eind dit jaar van start gaan. De werken zelf zouden ongeveer 5 maanden in beslag nemen. Meer informatie over de werken kan u terugvinden op de website van het Agentschap Wegen en verkeer, https://wegenenverkeer.be/antwerpen. Klik hier voor de rechtstreekse link.
Beste genodigden,
