Eind maart verstuurde het Antwerpse college van burgemeester en schepenen een collegiale brief (zie onderaan voor de volledige tekst) naar minister voor mobiliteit Lydia Peeters, in reactie op een beslissing van de minister om de dienstverlening van het veer tussen Het Steen en Linkeroever te halveren. Sinds 1 april vaart de overzet niet langer om het kwartier, maar om het half uur.

De brief van het stadsbestuur aan de minister laat aan duidelijkheid niets te wensen over, en verklankt de wens van de vele duizenden mensen – niet enkel Antwerpenaren – die dagelijks de veerdienst gebruiken.

De veerboot is een essentieel puzzelstuk geworden van de mobiliteit voor Antwerpen. Neem die weg – of halveer die zoals nu – en je creëert problemen, zoals tv-maker Tom Waes op Instagram terecht opmerkt. Tom Waes reageert daarmee zelf op een sociale media-campagne van de minister, die hij als ongepast ervaart.

De minister slaat de bal mis als ze stelt dat het gaat om een ‘extra’ veer. De gebruikers ervaren de veerdienst niet als een extraatje, maar als een noodzaak. De boodschap van de minister staat haaks staat op wat ze deze week zelf via sociale media verspreidt.

En als minister Peeters diezelfde bal probeert door te spelen naar de Vervoerregio dan schuift ze de verantwoordelijkheid van zich af. De collegiale brief zet wat dat betreft de puntjes op de ‘i’: Vlaanderen kent aan de vervoerregio’s geen budgetten toe voor Scheldekruisende initiatieven.

De stad vraagt heel duidelijk dat de veerdienst tussen Het Steen en Linkeroever behouden blijft met een gegarandeerde dienstverlening om het kwartier. Het is dàt of een groter verkeersinfarct rond Antwerpen.

—-

COLLEGIALE BRIEF 

Mevrouw Lydia Peeters
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert 11 laan 20
1000 Brussel

Geachte minister Peeters,

De stad Antwerpen ontving uw antwoord met betrekking tot de (niet) bestendiging van de capaciteit van de veerdienst tussen linker- en rechteroever in Antwerpen.

U verwijst naar de beslissingsbevoegdheid van de vervoerregioraden inzake het openbaar personenvervoer over water (hierna ‘PoW’), zeals bepaald in het decreet basisbereikbaarheid van 12 juni 2019. In dat decreet wordt verduidelijkt dat de vervoerregioraad het vervoer op maat bepaalt (art.a §1 3°) en beslist over het PoW (art.a §1 8°). Die bevoegdheid maakt deel uit van de algemene opdracht van alle Vlaamse vervoerregioraden om werk te maken van het voorbereiden, opmaken, opvolgen, evalueren en, in voorkomend geval, herzien van het regionaal mobiliteitsplan. De Vervoerregioraad Antwerpen is aan die opdracht tegemoet gekomen en heeft daarrond de nodige beslissingen genomen.

Het personenvervoer over water kreeg een volwaardige plaats binnen het regionaal mobiliteitsplan, het Routeplan 2030. De noden inzake PoW werden vervat in de nota personenvervoer over water. Die nota werd goedgekeurd door de Vervoerregioraad Antwerpen op 28 september 2022 en is het resultaat van een grondige voorbereiding vano.a. DMOW, MOK, Lantis, enz.

Art. 32/1 van het decreet basisbereikbaarheid verwijst naar het gegeven dat het PoW bestaat uit een vervoerslaag, namelijk het vervoer op maat. Het budget voor vervoer op maat (hierna ‘VoM’) is toegewezen aan de vervoerregioraden, uitgezonderd het budget voor het PoW. (Neta aan de Vlaamse Regering bij art. 3 van het BVR tot bepaling van de modaliteiten voor het organiseren van het openbaar personenvervoer over water; 2 september 2022).

Dat bleek uit de verdeling van de bijkomende middelen voor vervoer op maat, die u in juni 2020 hebt bekendgemaakt. Daarin werden de exploitatiebudgetten voor DeWaterbus en de Scheldekruisende veren niet mee opgenomen in het VoM-budget.

In de schoot van de Vervoerregioraad Antwerpen werd bijgevolg beslist (nota vervoer op maat van 3 februari 2021) om de toegekende budgetten toe te wijzen aan andere VoM­ oplossingen die broodnodig zijn om de modal shift te realiseren. De budgetbevoegdheid voor het PoW hoort nog steeds toe aan de Vlaamse Regering, zoals dat ender andere ook het geval is voor het bepalen van het tariefbeleid en de exploitatievoorwaarden (art. 35 decreet basisbereikbaarheid). De verwijzing naar VoM-budget voor deze kwestie is bijgevolg in strijd met uw eigen regelgeving en besluitvorming.

Daarnaast volgt de stad Antwerpen de argumentatie van het onderscheid tussen een ‘basisexploitatie’ en een ‘plus-exploitatie’ niet. Als de Vlaamse overheid stelt dat ze instaat voor de financiering van het veer, lijkt ons het redelijkerwijs logisch dat de Vlaamse overheid ook garant staat voor het voorzien in een voldoende kwalitatief aanbod. Als de Vlaamse overheid, bij wijze van vergelijking, een fietspad aanlegt met minimale maatvoering, kijkt het voor de meerkost van een wenselijke maatvoering ook niet naar de stad Antwerpen.

Tenslotte is het beheer, de organisatie en de exploitatie van het openbaar personenvervoer over water sinds 16 oktober 2020 de bevoegdheid van Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MOK) als unieke exploitant. Het is de verantwoordelijkheid van de exploitant om voorstellen te formuleren aan de vervoerregioraden (art. 3 van het voorgenoemd BVR). Vanuit de stad Antwerpen zullen we dan ook het Dagelijks Bestuur van de Vervoerregioraad Antwerpen vragen om het agentschap MDK uit te nodigen om een operationeel plan voor te leggen voor deze kwestie, zoals van hen verwacht mag warden conform de bepalingen in het BVR.

Om de actieve Scheldekruisende weggebruiker afdoende te faciliteren , is voor de stad Antwerpen het functioneren op basis van de initiële dienstregeling onvoldoende, gezien de reeds toegenomen en verder toenemende modal shift, zoals de stad Antwerpen reeds in haar vorig schrijven van 13 januari 2023 beargumenteerde.

De stad Antwerpen wenst dat de Vlaamse Overheid de nodige middelen blijft voorzien voor de exploitatie van een hoogkwalitatief veeraanbod. Om die reden verzoekt de stad Antwerpen dat u beslist om het nodige exploitatiebudget te voorzien om het huidige aanbod te behouden aangezien de budgetbevoegdheid voor het PoW toehoort aan de Vlaamse regering en het beheer, de organisatie en de exploitatie de bevoegdheid is van haar unieke exploitant MDK.

Wij kijken alvast uit naar uw reactie.

EINDE BRIEF