Het Antwerpse stadsbestuur besliste in samenspraak met Vlaanderen om vijf extra overkappingen te voorzien op de Ring, voor de Ringparken Groenendaal, Lobroekdok en Het Schijn. Door deze uitbreiding met een totale lengte van 1,2 kilometer zal er op de noordelijke Ring nog heel wat extra openbare parkruimte bijkomen.
Stad Antwerpen en Vlaanderen gaven de opdracht aan Lantis om de haalbaarheid van de reserveleefbaarheidsprojecten van De Grote Verbinding te bepalen. De gevraagde onderzoeken werden afgerond en daaruit blijkt dat de extra overkappingsstukken een zeer positieve bijkomende impact zullen hebben op de leefbaarheid in deze zone. Daarom werd beslist om ze effectief uit te voeren.
Vijf extra overkappingen
Deze vijf projecten komen er bovenop de 18 leefbaarheidsprojecten die reeds beslist waren in 2018.
Kap Groen Hart
De meest noordelijke overkapping van de R1 verbindt bestaande parken in Merksem en Luchtbal. Deze kap is 450 meter lang en heeft twee passerelles over de treinsporen. Ze zorgt voor aanzienlijke leefbaarheidsbaten: reductie van groentekorten op wijkniveau, reductie van de geluidshinder en een lichte verbetering van de luchtkwaliteit.
Verlengde Kap Dam
Een verlenging (50 meter) van de overkapping van de noordwestelijke hoek zorgt vooral voor een betere verbinding binnen het park aan beide zijden van de sleuf.
Kap Kalverwei
Een 60 meter brede overbrugging van de Ring halverwege de sleuf aan het Lobroekdok. Die laat een netwerk van de routes binnen het park toe en verankert de kortste routes tussen de binnen- en buitenzijde van de Ring.
Kap Schijnvallei
Door de noordelijke rijrichting van de Ring hier 590 meter te overkappen wordt de geluidshinder in het ringpark en in de aanpalende woonwijk aan de Ten Eekhovelei. gereduceerd. Deze kap biedt ook een nuttige bijkomende park-oppervlakte langs het smalste segment in het Ringpark en zorgt voor betere fietsverbindingen over de overblijvende bovengrondse wegen.
Verlengde Kap Hof Ter Lo
Een uitbreiding in zuidelijke richting van 90 meter geeft een positief effect op de luchtkwaliteit (2,1 hectare) en geluidskwaliteit (3,2 hectare). Het zorgt ervoor dat Kap Hof Ter Lo bereikbaar wordt vanuit Borgerhout.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “We bewijzen hier dat mobiliteit en leefbaarheid hand in hand gaan, meer zelfs: elkaar kunnen versterken. Een bereikbare stad is een stad waar het goed leven en werken is. Hiermee maken we Antwerpen klaar voor de toekomst.”
Maximale overkapping noordelijke Ring
De beslissing om deze reserveleefbaarheidsprojecten mee op te nemen zorgt voor een stabiel en zeker uitvoeringskader van de Oosterweelverbinding en de eerste fase leefbaarheidsprojecten in deze zone. Er is dan nadien geen nood meer aan bijkomende ontwerpwijzigingen, extra leefbaarheidsprojecten of overkappingen in de projectzone R1-Noord. Vlaanderen en stad Antwerpen kunnen op die manier hun engagement nakomen voor de maximale overkapping ter hoogte van de Oosterweelverbinding. Het afsprakenkader tussen overheden en burgerbewegingen is dan voor wat betreft de Ring ter hoogte van de Oosterweelverbinding volledig gehonoreerd. Het project is dan volledig geoptimaliseerd op de balans mobiliteit-leefbaarheid. Samengevat, de uitvoering kan gebeuren volgens de principes van het Toekomstverbond, mét maximale overkapping.
Deze bijkomende overkappingen geven significante bijkomende leefbaarheidswinsten, zoals hierboven opgesomd (geluid, lucht, groentekorten). Vanuit het standpunt van sociale veiligheid in de parken, zorgen de grote circulatie en verbindingen tussen de verschillende delen voor een belangrijke verbetering, ze versterken de dwarse verbindingen en doen de Ring zo maximaal mogelijk vergeten.
Vanaf 2 november starten de online Ringdagen voor de zeven Ringparken. De stad en partners nodigen alle Antwerpenaars uit om daarop de toekomst van hun buurt te ontdekken. Want niet alleen experten en ontwerpers geven de nieuwe parken vorm, elke Antwerpenaar kan zijn steentje bijdragen. Omwille van de coronamaatregelen vinden de infomomenten online plaats; inschrijven kan vanaf nu.
De Ringparken zullen bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Antwerpse Ring verbinden, met meer groen, schonere lucht, en minder lawaai. Momenteel zijn verschillende ontwerpteams aan de slag om de parken de komende jaren verder uit te tekenen en te realiseren. Vanaf 2 november kunnen inwoners van de stad voor elk Ringpark meer te weten te komen over de plannen en hoe ze eraan kunnen meewerken.
Programma per Ringpark
In september 2020 gingen de ontwerpteams aan de slag voor de Ringparken Noordkasteel, Groenendaal, Lobroekdok en Het Schijn. De teams staan aan de start van het ontwerptraject waarbij ze de in 2018 geselecteerde concepten voor de leefbaarheidsprojecten langs en over de Ring verder uitwerken tot een voorontwerp en definitief ontwerp. Tijdens de Ringdagen kan iedereen online kennismaken met het team, hun ambities en toekomstplannen. Ook de planning en hoe de buurt betrokken wordt bij de verdere uitwerking staat op de planning.
Het ontwerpteam van Ringpark Groene Vesten heeft net het conceptontwerp afgerond. Aan de hand van een aantal thema’s kan online feedback geven worden op dit plan. Het team gaat met alle feedback aan de slag om dat conceptontwerp uit te werken tot een landschapsontwerp dat uit verschillende, los van elkaar uit te voeren, delen of zones zal bestaan.
Bij Ringpark Zuid staat de startnota voor de opmaak van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan, of kortweg GRUP, op de planning. Om de realisatie van dit Ringpark, met onder andere de herinrichting van het knooppunt en de overkapping van de A12, juridisch en planologisch mogelijk te maken worden er een GRUP en een milieueffectrapport opgemaakt.
Bij Ringpark West is het ontwerpteam al een tijdlang aan de slag en zijn bovendien de eerste werken, zoals het plaatsen van de geluidschermen langs de E17, al volop in uitvoering. Zij geven een laatste stand van zaken.
Overzicht Ringdagen – inschrijven kan nu al
Inschrijven is verplicht en kan vanaf vandaag, via www.degroteverbinding.be. De sessies zijn als volgt gepland
Vanaf 2 november, doorlopend tot eind november:
Bekijk de presentatie, ontdek de plannen voor Ringpark Groenendaal en geef mee waar jij van droomt voor dit park
Geef je feedback op het conceptontwerp Ringpark Groene Vesten
4 november om 19 uur: Ringpark West, laatste stand van zaken
12 november om 19 uur: Ringpark Het Schijn, voorstelling ontwerpteam
17 november 20 uur: Ringpark Lobroekdok, voorstelling ontwerpteam
18 november om 20 uur: Ringpark Noordkasteel, voorstelling ontwerpteam
24 november om 19 uur: Ringpark Zuid, startnota GRUP, de volledige startnota kan je vanaf 10 november online raadplegen.
Voor wie niet live kan volgen op bovenstaande momenten zijn alle sessies achteraf te herbekijken.
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan zijn internationale reputatie als stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo wordt gezorgd voor een betere mobiliteit voor stad en haven, meer groen en schonere lucht, en worden bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring verbonden.
De afgelopen jaren hebben de Vlaamse overheid, de stad, de haven, de burgerbewegingen en Lantis samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering wordt zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk gezet.
In de nieuwe campagne voor De Grote Verbinding die vandaag start, dromen zeven Antwerpenaars over het toekomstige Ringpark achter hun hoek. “Het Antwerpen van morgen? Met mijn maten trainen in ’t park! Minder lawaai, meer gezonde lucht. Kampen bouwen in het nieuwe park!” Zo zet de stad met de campagne de voordelen van het stadsontwikkelingsproject voor de burger in de kijker.
Met De Grote Verbinding verbindt Antwerpen bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring. Die Ringparken zullen zorgen voor meer groen, minder lawaai en schonere lucht. Verschillende ontwerpteams zijn vandaag aan de slag om de Ringparken de komende jaren verder uit te tekenen en te realiseren.
Om de voordelen van dit gigantische stadsontwikkelingsproject in de kijker te zetten, lanceert de stad Antwerpen vandaag een nieuwe campagne. Zeven Antwerpenaars getuigen wat De Grote Verbinding concreet kan betekenen voor hun buurt. Ze vertellen in korte online getuigenissen wat er voor hen gaat veranderen op vlak van mobiliteit en leefbaarheid dankzij de nieuwe Ringparken.
Alexander (35 jaar) is enthousiast: “Ik ben een headhunter met een eigen bedrijf. Ik laat mijn bedrijfswagen meer en meer aan de kant staan en ik gebruik mijn elektrische fiets. Daarmee bereik ik mijn klanten in het centrum gewoon véél sneller. De Grote Verbinding zal voor mij een paar dingen ten goede veranderen. Zo komt er meer gelegenheid om mijn fiets te gebruiken en nog sneller bij klanten te zijn, maar mijn route wordt ook zoveel aangenamer. Ik leg het grootste deel van het traject af door het groen.” Ook Juliette (46 jaar) is blij: “Ik woon al meer dan twintig jaar op Linkeroever met mijn vier kinderen. Het leuke aan hier wonen is dat je ’s avonds na je werk thuiskomt in een oase van rust. Ik noem het ‘mijn eiland in het groen’. Ik kijk uit naar de extra speelruimte en de nieuwe parken. Die bieden niet alleen meer wandelmogelijkheden, maar vooral ook veel meer schone lucht. De Grote Verbinding maakt van Linkeroever écht een topplek voor jong en oud.” Ook jongere en oudere Antwerpenaars zijn opgetogen. Zo kijkt Dennis (8 jaar) ernaar uit dat hij zelf naar zijn vrienden zal kunnen fietsen of dat ze samen in het park zullen kunnen afspreken. Jaak (82 jaar) kan niet meer lang stappen en is dus extra blij met een park in zijn buurt, ook om nieuwe buurtbewoners te leren kennen.
Online Ringdagen
Niet alleen experten en ontwerpers zullen de nieuwe Ringparken vorm geven, elke Antwerpenaar kan meewerken aan de plannen. Vanaf 2 november 2020 stellen alle projectteams zich voor en kunnen inwoners het team van hun Ringpark ontmoeten op online Ringdagen. Ontdek op www.degroteverbinding.be wanneer je de teams virtueel kan ontmoeten of jouw mening kan geven op de voorliggende plannen.
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan zijn internationale reputatie als stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo wordt gezorgd voor een betere mobiliteit voor stad en haven, meer groen en schonere lucht, en worden bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring verbonden.
De afgelopen jaren hebben de Vlaamse overheid, de stad, de haven, de burgerbewegingen en Lantis samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering wordt zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk gezet.
Hier komen de noordelijke Ringparken (illustratie: Team Intendant)
Vrijdag keurde het college de gunning goed van de ontwerpteams die, in het kader van De Grote Verbinding, de vier noordelijke Ringparken verder gaan vormgeven. Het gaat om de ontwerpteams voor het Ringpark Noordkasteel, Ringpark Groenendaal, Ringpark Lobroekdok en Ringpark Het Schijn. Deze parken komen op en langs de Oosterweelverbinding op de rechteroever van de Schelde en strekken zich uit van aan de Schelde ter hoogte van het Noordkasteel tot aan de aansluiting met de E313/E34.
Tussen september 2017 en mei 2018 zijn zes ontwerpteams binnen ‘Over de Ring’ aan de slag gegaan om projecten voor te stellen die de leefbaarheid rond de Antwerpse Ring verhogen. Dit deden ze samen met heel wat Antwerpenaren, stakeholders en partners, waaronder de Vlaamse overheid, de stad, de haven, de burgerbewegingen, Lantis en de intendant. Hieruit zijn 18 leefbaarheidsprojecten geselecteerd, goed voor een bedrag van 1,250 miljard euro. Samen vormen deze projecten zeven Ringparken en een Scheldebrug.
Met de aanstelling van de ontwerpteams voor de Ringparken in het noorden kunnen de toen voorgestelde concepten verder uitgewerkt worden naar uitvoerbare plannen. Net zoals bij ‘Over de Ring’ gaan de ontwerpteams bij hun voorbereidingen nauw samenwerken met de buurten, wijken en gebruikers. In het najaar van 2020 vinden de eerste startmomenten met de buurten plaats.
De realisatie van de vier Ringparken volgt pas na de realisatie van de Oosterweelverbinding, pas dan kunnen de overkapping en de (werf)zones langs de Ring ingericht worden. Zowel de stad als Lantis hebben echter de ambitie om, ook tijdens de werken aan de Oosterweelverbinding, daar waar mogelijk al delen van de Ringparken uit te voeren.
“De noordelijke Ringparken zullen stadsdelen met elkaar verbinden die afgesneden zijn van elkaar,” zegt burgemeester Bart De Wever. “Ze zullen daardoor niet alleen een nieuwe groene long zijn voor Antwerpen, ze zullen ook wijken opwaarderen die het vandaag socio-economisch moeilijk hebben. De Ringparken geven buurtbewoners ruimte en zuurstof, en versterken het sociale weefsel.”
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “In Antwerpen liggen een betere mobiliteit, een concurrentieel economisch weefsel en een verhoogde leefbaarheid in elkaars verlengde. Het ene kan niet zonder het andere.”
Intendant Alexander D’hooghe: “Deze teams worden medeauteurs van de Ringparken. Zij hebben inzichten waarmee de verschillende plekken op de Ring telkens anders kunnen transformeren. De Ring en haar kap worden zeker geen groen biljartlaken! Maar juist een ketting van telkens andere open ruimtes, wild soms rustig, soms braaf of stout, donker en licht.”
Ringpark Noordkasteel
Het team TV Studio Paola Viganò – Grafton Architects – TV MAARCH, het vroegere team Zuidoost, mag de verdere uitwerking van het Ringpark Noordkasteel opnemen. Vandaag is het Noordkasteel een relatief onbekend en weinig toegankelijk, maar erg groen gebied op de grens van de haven en de stad. Er zijn onder andere een zeevaartschool en een zeilclub gevestigd en in de zomer komen Antwerpenaren zich ontspannen aan de grote vijver. De Oosterweelverbinding – die de Antwerpse Ring rond maakt – voorziet in een nieuw op- en afrittencomplex aan het Noordkasteel: de Oosterweelknoop. Door de knoop deels te overkappen, komt er ruimte voor een ecologisch park: het Ringpark Noordkasteel. Ook het historische erfgoed, zoals de restanten van het Noordkasteel, de 19de-eeuwse SAMGA-silo en de Oosterweelkerk, krijgt hier een plek. Het ontwerpteam staat in voor de bovengrondse inrichting op en langs de nieuwe infrastructuur en overkapping.
Ringpark Groenendaal
Hier mag het team BUUR – Latz – Greisch – SWP aan de slag. Dit team, beter gekend als team Noord, was ook tijdens ‘Over de Ring’ actief in dit deel van de stad. Een groene overkapping ter hoogte van het station Luchtbal en de Groenendaallaan zal zorgen voor een uitgestrekt park dat Merksem-Lambrechtshoeken en Luchtbal verbindt, tot aan het Albertkanaal. Het Ringpark loopt aan beide kanten van de Ring verder door langs de bermen van de snelweg tot aan de Masurebrug. Rond dit park ontstaan kansen voor nieuwe stadsontwikkelingen zoals woningen, voorzieningen en bedrijvigheid.
Met de bouw van de Oosterweelverbinding komt de snelweg, ook waar er (nog) niet overkapt wordt, een pak lager te liggen. Ook de Groenendaallaan wordt deels verlaagd, met een gedeeltelijke overbrugging voor het Ringpark. Het openbaar vervoer blijft over het kruispunt gaan, maar fietsers en voetgangers door het park. Het station Luchtbal kan zich ontpoppen tot een echt mobiliteitsknooppunt en het gebied een stedelijk karakter aanmeten. Verhoogde bermen langs de Ring kunnen de wijken bovendien beter afschermen van de snelweg. Het ontwerpteam staat in voor de bovengrondse inrichting op en langs de nieuwe infrastructuur en overkapping.
Ringpark Lobroekdok en Ringpark Het Schijn
Voor Ringpark Lobroekdok gaat eveneens het team TV Studio Paola Viganò -Grafton Architects – TV MAARCH, het vroegere team Zuidoost, aan de slag. Dit Ringpark vertrekt aan de noordkant van Schijnpoort en loopt door tot aan het Albertkanaal. Door de afbraak van het viaduct, de sanering van het (in de toekomst versmalde) Lobroekdok en de overkapping van een deel van de snelweg, ontstaat een enorm potentieel: groene ruimte in een tot nu toe erg verhard gebied, recreatie, gemengde stadsontwikkeling en nieuwe verbindingen tussen Dam, Merksem en Kronenburg.
Het team COBE ApS – OMGEVING cvba – De Urbanisten BV, het vroegere team West, mag de verdere uitwerking van het Ringpark Het Schijn opnemen. Dit Ringpark vertrekt aan de zuidkant van Schijnpoort en loopt tot aan het Rivierenhof. Centraal in het park ligt het Schijn, de vergeten rivier van Antwerpen. Na de werken aan de Oosterweelverbinding kan het Schijn geïntegreerd worden in een langwerpig landschapspark langs de snelweg. Ter hoogte van Hof Ter Lo vormt een groene overkapping een verbinding tussen Borgerhout en Deurne, en tussen de dichtbebouwde wijken en het ruime Rivierenhof.
Op het scharnierpunt tussen beide Ringparken, het aansluitingscomplex aan Schijnpoort, is door intensief overleg tussen burgerbewegingen, wijkcomités, overheden, Lantis en de intendant een nieuw concept uitgewerkt. Zo wordt de verbindingsweg opgeschoven tot aan de overzijde van de Ring, meer bepaald tussen de Ring en de waterzuiveringsinstallatie, waardoor meer ruimte overblijft voor een park aan de kant van Deurne-Noord. Beide teams zullen dan ook nauw moeten samenwerken voor de verdere uitwerking van dit belangrijke knooppunt.
Volgende stappen
Deze vier Ringparken hangen zeer nauw samen met de realisatie van de Oosterweelverbinding op rechteroever. Alle ontwerpers zullen dan ook nauw samenwerken met Lantis, de bouwheer voor de Oosterweelverbinding, om alle ontwerpen op elkaar aan te sluiten en af te stemmen. Daarnaast is ook de samenhang en aansluiting tussen alle Ringparken van groot belang.
Overige Ringparken
De ontwerpteams voor Ringpark West en Ringpark Groene Vesten zijn al sinds begin 2020 aan de slag in ‘hun’ park. Voor Ringpark West werkt het ontwerpteam toe naar een omgevingsvergunning voor de aanleg van de nieuwe fietspaden en geluidsbermen. Zo kan de uitvoering maximaal worden afgestemd met de lopende werken voor de Oosterweelverbinding op Linkeroever. Het ontwerpteam voor Ringpark Groene Vesten is zo goed als rond met zijn concept voor de inrichting en het verhogen van de leefbaarheid in het volledige projectgebied.
In het najaar van 2020 wordt het ontwerpteam voor Ringpark Zuid aangesteld zodat ook daar de verdere uitwerking van start kan gaan. Ook de studie rond de nieuwe Scheldekruising in het zuiden van de stad, via een brug of een tunnel, wordt dit najaar afgerond. Aan de hand daarvan wordt er een finale keuze gemaakt zodat een multidisciplinair ontwerpteam ook hier aan de slag kan gaan.
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan zijn internationale reputatie als stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo wordt gezorgd voor een betere mobiliteit voor stad en haven, meer groen en schonere lucht en worden bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring verbonden.
De volgende jaren werken alle partners, de burgerbewegingen en de intendant nauw samen om de plannen verder vorm te geven. Lantis, de stad Antwerpen, Agentschap Wegen en Verkeer en de Vlaamse Waterweg nv, die instaan voor de uitvoering van De Grote Verbinding, zetten op hun werven zo veel mogelijk lokaal talent aan het werk. Iedereen uit Antwerpen en omstreken wordt dan ook warm opgeroepen om mee de schouders te zetten onder De Grote Verbinding.
Schepen voor stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening Annick De Ridder: “De verschillende zones krijgen met de Ringparken cruciale groenvoorzieningen. De Grote Verbinding zorgt ervoor dat de broodnodige bereikbaarheid van onze stad en haven hand in gaat met een duurzame toekomst. We kijken uit naar de vervolgstappen: namelijk de ontwikkeling van verschillende vooruitstrevende stadsontwikkelingsprojecten langs deze Ringparken die er nog een extra meerwaarde aan zullen geven.”
Claude Marinower, schepen voor openbaar domein: “De Ringparken zijn projecten bij uitstek om het Antwerpse Waterplan uit te rollen. Waterschaarste is een heel actueel probleem, het is dan ook noodzakelijk de wateropslag te verhogen en maximaal in te zetten op ontharding om dit in de toekomst te voorkomen. Meer groenruimte en de mogelijkheid tot wateropslag zorgen voor een duurzame en leefbare stad.”
Simulatie van Knoop Zuid zoals die er in de toekomst kunnen uitzien. (foto: ORG+Tractebel, 2020)
In een webinar georganiseerd door de burgerbewegingen die in het Toekomstverbond betrokken zijn, stelde de leefbaarheidsintendant Alexander D’Hooghe gisterenavond een nieuw ontwerp voor van wat de Antwerpenaar de ‘spaghettiknoop’ noemt.
Het gaat om het gebied tussen het Vlinderpaleis, de Silvertopblokken, het Kielpark, de groothandelsmarkt en de Generaal Armstrongweg. Dat is nu een enorme vlakte met heel wat zware verkeersinfrastructuur, die resulteert in een fysieke scheiding tussen de binnenstad en het Kiel en Hoboken.
De oefening die de intendant voorstelde is het resultaat van het overleg van de werkbanken die binnen het kader van het Toekomstverbond opgericht werden. De burgerbewegingen, het Agentschap Wegen en Verkeer en de verschillende overheden buigen zich in die werkbanken over vaak zeer ingewikkelde dossiers, en tonen zich daarbij vaak heel creatief, en geven blijk van voortschrijdend inzicht. Dit ontwerp voor een nieuwe Knoop Zuid is daarvan een schoolvoorbeeld. In dit geval wordt ook de Jan De Vostunnel in z’n geheel in de oefening meegenomen.
Het is moeilijk om een blikvanger aan te duiden in het ontwerp zoals de intendant dat gisterenavond voorstelde.
In het oog springend is zeker het doortrekken van de Leien, waarbij de nieuw aan te leggen ‘Australiëlei‘ (werktitel) de verbinding zal maken tussen centrumstad en het Kiel. Dat zou historisch zijn, want in vergelijking met andere districten zijn het Kiel en Hoboken niet goed bedeeld met verbindingen met Antwerpen-centrum.
In een notendop de voordelen van dit ontwerp:
+ De inname van ruimte door de snelwegknoop valt terug tot 30-40% van de huidige situatie
+ Het aantal kruispunten wordt sterk verminderd voor verkeer in/uitwaarts de stad: van 8 naar 4
+ De vrijgekomen ruimte wordt ingevuld door landschapselementen die de infrastructuur verbergen en door groene zones, afgeschermd van de ring zelf door slimme bermaanleg en landscaping
+ Door de verlenging van de Leien over de knoop met de “Australielei” richting Kiel en Hoboken worden woongebieden verbonden
+ De zwakke weggebruikers krijgen prima infrastructuur op de Kolonel Silvertoplaan
+ Aan de Kolonel Silvertoplaan komt ruimte vrij voor een serieuze multimodale knoop aan Station Zuid
+ Het Ringfietspad loop vlot door het nieuw ontwikkelde gebied, in aanloop naar Scheldebrug
Er moet nog veel water door de Schelde vloeien voor er echt aan de slag kan gegaan worden, zoals het opstellen van een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP). Ook technische details moeten nog verder uitgewerkt worden. Tegen 2025 moeten we alvast de Singel kunnen verleggen, achter het Vlinderpaleis.
Maar het belangrijkste is dat dit voorstel gedragen wordt door alle betrokken partijen.
Rome is niet op 1 dag gebouwd, Antwerpen evenmin. En Antwerpen is vèr van af.
Dit stadsbestuur werkt dan ook heel hard aan de stad van morgen, en daarvoor is ook de inbreng van de burgers belangrijk.
Zo doet de stad een warme oproep voor ‘vestenbouwers’, mensen die mee willen nadenken over de aanleg van Ringpark De Groene Vesten. Dat park zal twee leefbaarheidsprojecten bundelen, groene ruimtes aan beide kanten van de Ring, samen zo’n 450 voetbalvelden groot.
Wie wil kennismaken met het opzet, de ambities en de mogelijkheden van Ringpark De Groene Vesten is welkom op woensdag 4 maart tussen 16u en 21u in het Auditorium Syntra, AB Campus Antwerpen, Borsbeekbrug 32, bij Berchem Station.
Wie niet aanwezig kan zijn maar toch graag wil meewerken, kan zich online aanmelden als ‘Vestenbouwer’. Wie mee wil schrijven aan een stuk Antwerpse geschiedenis, mag deze kans niet laten liggen.
(toespraak bij de start van de werken voor het plaatsen van de onderdelen van de passerelle tussen Spoor Oost en de Lotto Arena / Sportpaleis)
Dames en heren, goedemorgen!
We staan hier op een plek die de volgende jaren onherkenbaar zal veranderen, en vandaag zetten we die verandering definitief in gang.
Maar u moet niet bang zijn; ik heb u hier niet naar hier laten komen om een verre toekomstdroom te schetsen. Ook vandaag valt er al nieuws te rapen: dit weekend zal hier een heuse passerelle, een wandelbrug geassembleerd worden.
We staan hier op 1 van de allerdrukste kruispunten van de stad. Een massa auto’s passeert hier op elk moment van de dag, net zoals een groot aantal fietsers, en een ruim aanbod aan bus en tramlijnen. Combineer dit met de piekmomenten qua voetgangersverkeer, en die zijn er met de evenementen zoals de Sinksenfoor en concerten in het Sportpaleis en de Lotto Arena, met de wekenlange aanwezigheid van de Sinksenfoor en andere en u weet dat het hier nooit rustig is.
Voor de bezoekers aan de Lotto Arena en het Sportpaleis heb ik goed nieuws. Wie z’n auto hier achterlaat op Spoor Oost kan binnenkort zonder ook maar 1 kruispunt te moeten dwarsen aan de overkant geraken, tot in de Arena of het Sportpaleis.
‘In 1 beweging van uw autozetel tot op uw tribunezitje.’
Dit is een gigantische klus: de cijfers spreken boekdelen. samen hebben de elementen van de loopbrug
een lengte van 180 meter (met trap en helling erbij 225 meter) , ze zal 6 meter breed zijn, en we hebben het hier over 600 ton puur staal.
U moet zich voorstellen dat zo’n Sportpaleis leegt loopt, en duizenden mensen op hetzelfde moment over deze passerelle gaan wandelen.
Ik zou daar nu een flauwe grap over kunnen maken, dat de bezoekers aan de Sinterklaasshow van Studio 100 minder wegen dan de bezoekers aan de afscheidsconcerten van Elton John, maar feit is: deze wandelbrug zal veel moeten kunnen verdragen. En hij zal ook veel mensen een plezier doen.
U begrijpt dat dit een grote operatie is. Daar komt wat verkeershinder bij kijken, en ik hoop dat die overlast beperkt blijft; en dat de Antwerpenaar begrip voor kan opbrengen.
Ik zei daarstraks dat dit een plek is die u binnen enkele jaren onherkenbaar zal veranderen. Na de Oosterweelwerken en de afbraak van het viaduct van Merksem zal een nieuw landhoofd de verbinding maken met het ringfietspad extra muros, aan het Lobroekdok komt een groenzone, langs de ten Eeckhovelei leggen we groen aan, en het is ook mijn ambitie om hier ook de treinsporen die hier sowieso liggen beter te valoriseren.
Ik mag niet vergeten enkele mensen te bedanken: hoofdaannemer Franki Construct en onderaannemer Almex (de constructeur van de brug), die erg vlot samengewerkt hebben. Dank ook aan de verschillende stadsdiensten, want dit is natuurlijk niet de verwezenlijking van 1 afdeling.
Wat ik ook nog wil benadrukken is dat we erin geslaagd zijn deze passerelle te realiseren in de een zo kort mogelijke keten:
– de verschillende elementen voor de brug zijn gemaakt in de provincie Antwerpen,
– de assemblage vond plaats hier onder de brug van het Sportpaleis,
– en de plaatsing gebeurt door de firma Aertssen, ook een bedrijf uit de buurt.
Met andere woordn: investeringen in eigen streek, tewerkstelling in eigen streek, en zo min mogelijk transport: een duurzaam model, dames en heren!
Ik nodig u uit om de simulaties op antwerpenmorgen.be te Daar krijgt u een beeld hoe het de omgeving er hier straks uit zal zien.
Ik hoop dat u later aan uw kleinkinderen kan zeggen; de transformatie van dit deel van Antwerpen begon op 10 januari 2020 om 11u30, en ik was daarbij!
Antwerpen wint prestigieuze Europese prijs voor participatietraject De Grote Verbinding
Gisterenavond vond in Praag (Tsjechië) de jaarvergadering plaats van Eurocities, een netwerk van de belangrijkste Europese steden. Daar werden ook de Eurocities awards uitgereikt voor uitstekende prestaties van aangesloten steden die de levenskwaliteit van de burgers verbeteren. Antwerpen kreeg er de hoofdprijs in de categorie ‘Cooperation’ voor het unieke participatietraject van de afgelopen jaren dat resulteerde in De Grote Verbinding.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis, kreeg de prijs overhandigd in de Tsjechische hoofdstad Praag tijdens de jaarvergadering van Eurocities 2019. Hij werd op het podium vergezeld door schepen Nabilla Ait Daoud die de stad Antwerpen vertegenwoordigt bij Eurocities,
Antwerpen kreeg de Eurocities award in de categorie ‘Cooperation’ voor het unieke traject dat de verschillende stakeholders de afgelopen jaren afgelegd hebben om de mobiliteitsproblematiek van de stad aan te pakken, en dat resulteerde in een breed gedragen project: De Grote Verbinding.
De jury van Eurocities waardeerde met name het innovatieve en grootschalige karakter van het overlegmodel dat achter De Grote Verbinding zit. Ze vermeldde in het bijzonder de rol van de intendant, de nadruk op leefbaarheidsprojecten en de manier waarop de verzamelde kennis van de burgerbewegingen gehonoreerd werd.
De Antwerpse mobiliteitsproblematiek werd jarenlang geconfronteerd met grote uitdagingen en ogenschijnlijk onverzoenbare belangen. Door technische experten en burgerbewegingen een sterke en permanente stem te geven in het overleg werd hierop een antwoord gevonden. De stad Antwerpen spoorde hierbij de verschillende partijen aan om tot een consensus te komen, namelijk burgers, stadsplanners, mobiliteitsexperten, ingenieurs en de verschillende betrokken overheden.
In zijn dankwoord droeg schepen voor mobiliteit Koen Kennis de award uitdrukkelijk op “aan alle 521.000 Antwerpenaren”. Koen Kennis: “Eurocities schuift Antwerpen hiermee uitdrukkelijk naar voor als een voorbeeld van ‘good practice’, een inspiratiebron voor andere steden. De cijfers maken duidelijk dat De Grote Verbinding wérkt: meer dan 50 werkbanken, een 100-tal werksessies, 3500 experten en beleidsmakers, 3000 betrokken burgers, bedrijven en organisaties.”
Volgens Manu Claeys van stRaten-generaal, naast Ademloos en Ringland 1 van de 3 burgerbewegingen betrokken bij De Grote Verbinding, zat zo’n internationale erkenning voor wat in Antwerpen gebeurt er onvermijdelijk aan te komen. Hij geeft regelmatig lezingen in Nederland over het Antwerpse Toekomstverbond en het participatieproces erachter. “Samen met burgers bouwen aan een stad, het is een uitdaging die elke Europese stad in deze tijden wil aangaan. Met toenemende interesse wordt daarbij gekeken naar het meest ambitieuze medezeggenschap-experiment in ons land, naar de innovatieve werkgemeenschap van ambtenaren, experten, burgers en bestuurders die we de voorbije jaren op poten hebben gezet. Antwerpen is een Europese hotspot op dat vlak. De stad ervaart de erkenning als een bekroning voor nieuwe samenwerkingsformules tussen besturen en hun burgers, en als een aanmoediging om op het ingeslagen pad verder te gaan.”
Alexander D’Hooghe, die als intendant de volgende jaren De Grote Verbinding zal begeleiden, is blij met de onderscheiding: “Het is heel belangrijk dat Antwerpen internationaal deze erkenning krijgt. Ik denk dat we echt trots mogen zijn op de samenwerking die hier de afgelopen jaren tot stand is gekomen.”
“Samenwerken is moeilijker dan niet samenwerken”, zegt Luc Hellemans, algemeen directeur van Lantis (Leefbaar Antwerpen door Innovatie en Samenwerken). “Maar samenwerken geeft je een ander perspectief en nieuwe inzichten, wat dit project vele malen heeft verbeterd. Het is de sleutel tot het succes van De Grote Verbinding.”
De Grote Verbinding
De komende jaren ligt een van de meest ambitieuze bouwwerven in Noordwest-Europa aan de Schelde. Antwerpen en Vlaanderen bouwen aan een stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s in de toekomst onder de grond. Dit zorgt voor een betere mobiliteit voor Antwerpen, zijn haven en voor Vlaanderen. Bestaande en nieuwe wijken worden met elkaar verbonden, met meer groen en schonere lucht. Het volledige toekomstproject kreeg de toepasselijke naam ‘De Grote Verbinding’.
Eurocities
Eurocities is een netwerk van belangrijke Europese steden, vertegenwoordigd door de verkozen lokale en stedelijke overheden. Het netwerk werd opgericht in 1986 door de toenmalige burgemeesters van Barcelona, Rotterdam, Milaan, Lyon, Frankfurt en Birmingham. Vandaag verenigt de organisatie 140 Europese grootsteden en 45 partnersteden, die in totaal 130 miljoen in 39 landen vertegenwoordigen.
De werking van Eurocities splitst zich op in 6 thematische fora, bestaande uit een brede waaier van werkgroepen, projecten, activiteiten en events, in welke de leden ervaringen delen en inzichten kunnen uitwisselen. Het netwerk werkt nauw samen met de instellingen van de Europese Unie, en buigt zich over problemen die te maken hebben met het dagelijkse leven van de Europeanen.
Het doel van Eurocities is om als lokale overheden te kunnen wegen op Europese besluitvorming. Meer info vinden geïnteresseerden op http://www.eurocities.eu/.
Ik wil u graag meenemen naar het jaar 2030, een willekeurige herfstdag in Antwerpen.
In het Ringpark Noordkasteel kijkt een massa Sinjoren naar een spektakel op de zwemvijver. Sinds de werken achter de rug zijn, hebben de Antwerpenaren de Samga-silo, het Oosterweelkerkje en de Zeevaartschool ontdekt als deel van het Antwerps erfgoed.
Enkele kilometers verderop controleert een vereniging van imkers bijenkasten in de bermen naast het Albertkanaal.
Groene zones verbinden nu de Damwijk en Merksem, de nieuwe sportterreinen zijn druk bezet.
In het station Schijnpoort opent een food market de deuren.
Iets verderop, aan de site van Aquafin, meldt de 10.000ste bezoeker zich aan in het leerplatform Waterpark. In en naast het water van Het Schijn krioelt het van het leven. Grootouders leren er hun kleinkinderen ‘dikkopjes’ vangen.
In de KMO-zone Spoor Oost vindt de grootste beurs ter wereld voor 3D-printing plaats. ’s Avonds staat een vuurwerk aangestuurd door drones op het programma. De duizenden bezoekers zullen niets merken van het autoverkeer dat onder hun voeten over de overkapte Ring rijdt.
In het Ringpark ‘De Groene Vesten’ leidt een natuurgids een groep schoolkinderen langs een educatieve route, vandaag maken ze een werkje over paddenstoelen.
Ondertussen plant de burgemeester de stadsvlag in Park Knoop Zuid, waar in het heuvellandschap nu het hoogste punt van Antwerpen ligt.
Op het Scheldebalkon genieten tientallen mensen van het panoramische uitzicht op de rivier en de drukte op de Scheldebrug.
Op die Scheldebrug gaat een jongeman op z’n knieën voor zijn vriendin en haalt een ring boven, tot groot jolijt van de fietsers en wandelaars op weg naar de stiltegebieden op Linkeroever en in Zwijndrecht. Daar lijkt de stad veraf, maar dankzij de brug is ze op enkele minuten bereikbaar.
Een toekomstdroom? Ja, maar eentje die binnen bereik ligt voor alle Antwerpenaren. Sinds 21 oktober 2019 weet heel Vlaanderen dat De Grote Verbinding meer is dan gewoon wat spin.
In Antwerpen gaan we middelen, mensen en ideeën met elkaar verbinden.
Tussen 2020 en 2025 gaan we in totaal ruim twee miljard euro investeren, een kwart meer dan de vorige legislatuur. Nog nooit eerder investeerde een Antwerps stadsbestuur meer.
We verbinden wijken, bewoners, verenigingen. Niemand blijft achter.
Onze ideeën geven vorm aan een meer leefbare stad, de stad van morgen. We delen die ideeën met zoveel mogelijk mensen, Antwerpenaars en niet-Antwerpenaars.
Lange tijd was Antwerpen synoniem voor immobiliteit, besluiteloosheid en een gebrek aan visie die de stad in haar DNA aantastte.
De mobiliteitsknoop was daarvan het belangrijkste symbool.
En als de geschiedenis ons 1 ding leert, dan is het wel dit: Antwerpen moet mobiel zijn, of het is niet.
Kijk naar de periode waarin de Hollanders de Schelde afsloten. Tussen 1587 en 1795 was de sluiting van de Schelde door de Hollanders de oorzaak van een economische terugval van de handelsmetropool Antwerpen. Zo gauw die sluiting opgeheven werd, leefde de stad herop.
In de huidige verkeersknoop rond Antwerpen kan je met enige fantasie de 21ste versie daarvan zien.
Nu maken we van mobiliteit een hefboom voor een meer aangename, welvarende, vernieuwde stad. Uit studies blijkt dat steden die investeren in bereikbaarheid, duurzaamheid en leefbaarheid een concurrentieel voordeel hebben.
Rechtstreeks voordeel doen de Antwerpenaren met de leefbaarheidsprojecten in het kader van De Grote Verbinding. Die projecten zijn geen dode letter, de komende jaren starten de eerste werken. Het geld ligt klaar; 1,25 miljard euro, toegezegd door Vlaanderen, de stad Antwerpen en de Antwerpse haven.
We hebben dus veel te vertellen, en dat gaan we doen met de bescheidenheid die de Antwerpenaar zo kenmerkt. Kortom: we gaan dat aan de grote klok hangen van Parijs over Londen tot in New York en terug.
Antwerpen zet een grote stap voorwaarts, en de hele wereld mag dat weten. De Grote Verbinding is immers ook een verbinding met de wereld en met de toekomst.
De stad lanceerde vandaag samen met haar partners de campagne voor ‘De Grote Verbinding’. Met dat toekomstproject bouwen Antwerpen en Vlaanderen aan een stad waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt daarbij de Ring rond en zorgt voor een betere mobiliteit voor Antwerpen, zijn haven én voor Vlaanderen. De overkapping stuurt dan weer de auto’s in de toekomst onder de grond en verbindt bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring, met meer groen en schonere lucht. Er wordt gezocht hoe lokaal (werk)talent mee De Grote Verbinding kan realiseren, en het grote publiek is welkom voor toelichting op twee Ringdagen eind november. “Antwerpen staat voor het mobiliteits- en leefbaarheidsproject van de eeuw. ‘De Grote Verbinding’ wordt één van de grootste werven van Europa. De verandering die dit generatieproject met zich gaat brengen, zal ongezien zijn. De opwaardering van hele wijken, vooral in de buurten die het vandaag moeilijker hebben, is een ongelofelijke opportuniteit. Antwerpenaren mogen daar terecht fier op zijn”, zegt burgemeester Bart De Wever.
“We ontwarren niet alleen de mobiliteitsknoop rond Antwerpen, maar creëren ook nieuwe economische, sociale, recreatieve en ecologische verbindingen die de stad hertekenen”, beaamt Koen Kennis, schepen voor mobiliteit. “Antwerpen maakt de volgende jaren een reuzensprong op het vlak van levenskwaliteit, en iedereen mag dat weten. Vandaar deze campagne.” Daarom kreeg dit toekomstproject de overkoepelende naam ‘De Grote Verbinding’.
Toekomstverbond
Met het Toekomstverbond dat ze sloten in maart 2017, engageerden de Vlaamse overheid, de stad, de haven, de burgerbewegingen, Lantis en de intendant zich om de Antwerpse Ring te vervolledigen en te overkappen. Maar ook om te gaan voor minder autoverkeer (modal shift) en om met het haventracé een alternatief te vinden voor de noordelijke route rond de stad.
De Grote Verbinding vertelt het verhaal van de grootse en historische transformatie van de Antwerpse Ring in de komende jaren. Hiermee komt er bovengronds ruimte vrij om goed te leven, met volop groen en schonere lucht. Door het verbinden van bestaande en nieuwe wijken aan beide kanten van de Ring wordt de stad weer één geheel.
Daarnaast werken alle partners en relevante stakeholders aan een vermindering van gemotoriseerd auto- en truckverkeer in de regio en haven. De stad en Vlaanderen ambiëren een modal shift van 50/50 om de regio leefbaar en bereikbaar te houden. Om dit te bereiken, worden tal van maatregelen getroffen. Weg- en fietsinfrastructuur wordt verbeterd. De Lijn zet nieuwe tramlijnen in en de NMBS breidt het voorstedelijke treinaanbod uit. Havenbedrijf Antwerpen werkt actief aan nieuwe oplossingen voor woon-werkverkeer van en naar de haven, zoals De Waterbus, de Fietsbus en de optimalisatie van collectief vervoer. Ook streven ze naar een modal shift in logistiek transport, door in te zetten op transport via spoor en binnenvaart, en op nachttransport. De stad zet met Slim naar Antwerpen actief in op gedragsverandering via gerichte campagnes, duidelijke communicatie, multimodaal routeadvies, de ontwikkeling van nieuwe mobiliteitsoplossingen en tal van samenwerkingen.
De Grote Verbinding in enkele sleutelmomenten
De afgelopen jaren hebben alle partners de plannen verder vormgegeven:
In het voorjaar van 2018 gaven heel wat prominenten de eerste spadesteek voor de werken op Linkeroever.
Na uitgebreid overleg met burgers en partners kregen 18 projecten voor een meer leefbare stad in juni 2018 groen licht.
Momenteel worden de werken op rechteroever verder voorbereid, om begin 2020 de omgevingsvergunning aan te vragen.
Begin 2020 komen ook de 18 leefbaarheids- en overkappingsprojecten, opgedeeld in 7 Ringparken en de Scheldebrug, in een hogere versnelling met de aanstelling van de ontwerpteams voor deze projecten.
Het afgelopen jaar hebben de intendant, de overheden en de burgerbewegingen daarbij intensief samengewerkt om op resterende knelpunten op de Ring de verkeersafwikkeling verder uit te werken. Aan het Noordkasteel kan een groter deel van de Oosterweelknoop overkapt worden en kan er meer natuurgebied behouden blijven, net als het historisch meest waardevolle deel van SAMGA-silo’s. Ook het op- en afrittencomplex aan de Groenendaallaan en aan de Schijnpoortweg worden op dit moment verder uitgewerkt. Met een oplossing voor deze knelpunten kunnen de toekomstige ontwerpteams zich van bij de start concentreren op het uittekenen van het nieuwe groen- en stadsgebied op en langs de Ring. Met de aanstelling van de ontwerpteams wordt elke cluster samen met burgers en partners verder uitgewerkt naar een uitvoerbaar plan. Voor de eerste twee Ringparken – Ringpark West en Ringpark Groene Vesten – worden de ontwerpteams nog dit jaar aangesteld. Voor de andere Ringparken en de Scheldebrug wordt gemikt op 2020.
Ringdagen 26 en 27 november
Op dinsdag 26 en woensdag 27 november organiseren alle partners samen voor de derde keer Ringdagen. Hier kan iedereen ontdekken waar de projecten – de Oosterweelverbinding, de Ringparken en de Scheldebrug – vandaag staan en wat de volgende stappen op de planning zijn voor elk project. De Ringdagen gaan door van 15 tot 21 uur in de vernieuwde Handelsbeurs, Twaalfmaandenstraat, 2000 Antwerpen.
Lokaal talent bouwt mee
De Grote Verbinding wil zoveel mogelijk Antwerps talent laten meebouwen. Samen met haar partners werkt de stad een plan uit om te zorgen voor de juiste opleidingskansen, talent op te sporen en jongeren vanuit de schoolbanken te begeleiden naar deze ambitieuze bouwwerf.
