(speech bij de lancering van ‘De nieuwe kathedraal’ , het boek van Luc Hellemans en Bart Van Camp van Lantis, de bouwheer van de Oosterweelverbinding)
Beste dames en heren, beste Bart en Luc,
Daarnet nog in de OLV-kathedraal, nu op ‘t Schoon Verdiep en dat allemaal op 1 dag; dat gaan jullie aan jullie kleinkinderen kunnen vertellen.
En dat ik die vergelijking maak is geen toeval. Want volgens mij schreven jullie dit boek ook voor jullie kleinkinderen, voor àlle Antwerpse kleinkinderen.
Het is een enthousiasmerend boek geworden. Het is een boek geworden dat de lezer geruststelt voor de toekomst, en dat is net wat we te weinig zien gebeuren anno 2024.
Er is te veel doemdenken, te weinig geloof in vooruitgang en samenwerking.
Dit boek is een antidote tegen het virus van het defaitisme.
Dames en heren,
In juli 1515 stond de Britse politicus, denker en schrijver Thomas More op de Linkeroever. Hij keek naar de stad en stelde zichzelf de vraag: ‘Where is the bridge?’ (hij kwam immers vanuit Londen naar Antwerpen)
Ik zou Thomas More meteen in dienst nemen als adviseur mobiliteit.
De vraag die hij stelde is actueler dan ooit in Antwerpen.
Dit stadsbestuur wordt wel eens verweten te veel oog te hebben voor prestigeprojecten. Zo zijn er ook mensen die Oosterweel niet kunnen bevatten.
Dat werd ongetwijfeld ook gezegd toen er begonnen werd aan de bouw van de OLV-kathedraal.
Mijn antwoord daarop is simpel: als onze voorgangers niet groot zouden gedacht hebben, dan zou dit stadhuis, die kathedraal, het Vleeshuis, de gildenhuizen en noem maar op … er niet gestaan hebben.
Dan zouden we geen havenstad zijn maar een aanlegplaats, zouden we geen studenten uit de hele wereld aantrekken, zouden we niet de beste winkelstad van het land zijn.
Antwerpen zou geen metropool zijn zoals nu, maar een dorp.
We zouden deel zijn van de parking! (als dat geen horrorbeeld is voor de Antwerpenaar, dan weet ik het niet).
Op de parking noemen ze dat misschien ‘dikke nekkerij’ , wij noemen dat A-typisch. Die A staat niet voor arrogant, die staat voor Antwerps. Die staat voor Ambitieus.
Het is dat zelfbewustzijn, dat streven om anders te zijn, gecombineerd met onze werklust, dat van Antwerpen een welvarende stad maakte.
Ook dat streven naar welvaart is vandaag actueler dan ooit. Daar moeten we aan werken, en voor werken. Ze komt niet vanzelf. Ook dat is Oosterweel.
Als het over mobiliteit gaat, dan is er altijd die link met leefbaarheid. En terecht. Die link is er wel degelijk.
We werken met dit stadsbestuur dan ook hard aan een stad waar mensen graag wonen, hun kinderen in willen laten opgroeien, hun oude dag willen doorbrengen.
Antwerpen wil ook een stad zijn, aantrekkelijk om te bezoeken. Dat betekent: aangename, propere, mooie straten en pleinen. Onze stad is mooi, en die schoonheid delen we graag met bezoekers. Ook dat is Oosterweel.
Als ik terugdenk aan waar we 10 jaar geleden stonden, of beter gezegd waar we NIET stonden, dan ben ik trots. En blij.
Dromers en denkers en doeners: we hebben ze allemaal nodig. Voor Oosterweel werken ze allemaal samen.
Ik maak graag de vergelijking met de jaren ‘20 en ‘30 van de vorige eeuw. Dat was volgens mij de laatste periode waarin we in Antwerpen kathedraalbouwers aan het werk zagen. Ook dat waren geen gemakkelijke tijden. We hadden net een wereldoorlog achter de rug, een dodelijke pandemie trof Europa, de beurs crashte. En toch stroopte Antwerpen de mouwen op: de Olympische Spelen en het Olympisch stadion, de bouw van de Bosuil, de Sint Annatunnel, de Waaslandtunnel, het Sportpaleis, de Boerentoren,… allemaal werden ze toen gerealiseerd.
Luc en Bart, jullie zijn inderdaad ‘kathedraalbouwers’.
Meer dan 500 jaar later krijgt Thomas More eindelijk een antwoord op zijn vraag, en meer dan dat: met dit boek slagen Bart Van Camp en Luc Hellemans er wonderwel in om een brug te slaan tussen het verleden, het heden en de toekomst van Antwerpen.
Ik dank u jullie, en met jullie ook de medewerkers van Lantis, ook voor die unieke bijdrage aan onze stad, ook in naam van alle toekomstige Antwerpse kleinkinderen.
(speech bij het persmoment voor de aankondiging van de afbraak van het viaduct van Merksem)
Op de achtergrond het viaduct van Merksem dat tegen de grond zal gaan.
Dames en heren,
Ook van mijn kant een goeiemorgen. Ik neem u even graag mee terug in de tijd. Niet te ver, en ik kom ook meteen ter zake.
In de 19de eeuw, bij de aanleg van de Leien, verdween in Antwerpen de Spaanse Omwalling. Pittoreske, fotogenieke stadspoorten werden afgebroken.
In diezelfde eeuw werden ook de Scheldekaaien rechtgetrokken. De vlieten werden gedempt, honderden huizen en de resten van de Sint Michielsabdij gingen onder de sloophamer.
Het Steen ontsnapte maar op het nippertje. Het scheelde 1 stem in de toenmalige gemeenteraad.
De Brialmontvesting, een gigantische grote , groene open ruimte met mooie waterpartijen die de stad omarmde, verdween in de loop van de 20ste eeuw onder het beton. In de plaats daarvan kwam de Ring, waarvan we nu allemaal weten dat die veel te dicht bij de stad ligt.
We kunnen dat ‘Oud-Antwerpen’ nog zien op de oudste foto’s van de stad, of op prenten en schilderijen.
Van al die verdwenen stukken Antwerpse geschiedenis zijn er kroniekschrijvers die zich afvragen of dat allemaal wel zo’n goeie beslissingen waren.
De Antwerpenaar houdt zoveel van zijn stad dat hij zelfs houdt van de stad die er niet meer is, of die hij misschien zelf nooit gezien heeft.
Wellicht romantiseert hij die ook, zoals Anton Pieck dat deed in zijn tekeningen. Maar Antwerpen is de Efteling niet.
Dames en heren,
Ik denk niet dat we bang moeten zijn dat geschiedschrijvers later zullen verwijzen naar de afbraak van het ‘viaduct van Merksem’ als een flater. Esthetisch is het niet bepaald een hoogvlieger, die brug.
En voortschrijdend inzicht leerde ons ook dat zo’n viaduct in de hoogte niet bepaald bevorderlijk is voor de leefbaarheid van de omliggende wijken, en bij uitbreiding de rest van de stad.
Voor de 10duizenden mensen die hier in de buurt wonen, zijn betere oplossingen denkbaar. En dat is precies wat we hier gaan doen: de leefbaarheid van onze wijken, onze stad verbeteren.
Met de afbraak van het viaduct van Merksem laat Antwerpen een rotte tand trekken. We gaan die niet missen, en er komt een veel betere oplossing in de plaats. Luc Hellemans verwees er al naar.
De Grote Verbinding is niet enkel een project van bereikbaarheid, ook van leefbaarheid.
Dames en heren,
U ziet hier achter mij de affiches van de nieuwe campagne van de Grote Verbinding.
Kan ik straks zwemmen in het Lobroekdok? Hoe geraak ik straks op m’n werk? Kunnen we straks fietsen over de Schelde?
Drie prikkelende vragen. Vragen die doen dromen.
Ik maak graag een afspraak met u op 16 maart.
De grote metamorfose die hier zal plaatsvinden en het veel grotere plaatje van de Grote Verbinding zullen we uitvoerig belichten op de Ringdag in het Provinciehuis op 16 maart.
We plannen een expo met een stand van zaken over het rondmaken van de ring met de Oosterweelverbinding, over de overkappingen over het Noordelijk Haventracé over hoe we de modal shift die bezig is gaan uitdiepen en vasthouden
Daarnaast is er op de Ringdag ook mogelijkheid tot interactie met de verschillende ontwerpteams en overheidspartners. 12 experts geven tijdens evenveel Ringbabbels meer inzicht in de betekenis van De Grote Verbinding.
Jeroen Philtjens van TM ROCO zal daar trouwens ook spreken.
Dames en en heren,
we hebben al veel bereikt sinds in 2017 het Toekomstverbond boven de doopvont gehouden werd. Ook 7 jaar na datum staat iedereen nog steeds op de foto.
De tijd kunnen we niet terugdraaien, de fouten uit het verleden proberen rechtzetten wél. Ik ben niet bang van hoe de geschiedschrijvers over ons zullen oordelen.
Meer zelfs; ik kan hen geruststellen: we nemen de restanten, de verhalen van de Brialmontvesting mee in onze Ringparken.
De Grote Verbinding betekent voor Antwerpen een afspraak met de geschiedenis; het verleden én de toekomst.
(toespraak bij het persmoment ‘Overzicht werven Oosterweelverbinding’ in de Lotto Arena, dd 21 december 2023)
Met minister voor mobiliteit Lydia Peeters en Bart Van Camp, directeur omgeving Lantis.
Mevrouw de minister, dames en heren, goeiemiddag,
Antwerpen is bezig aan een inhaalbeweging.
Oosterweel werkt immers een historische achterstand weg in infrastructuur, daar waar onze buurlanden die investeringen wel deden. Decennialang hebben we dat in Antwerpen verwaarloosd.
Die achterstand speelt ons parten, bedreigt onze welvaart en de leefbaarheid van onze stad en regio.
Ik ben nu ruim tien jaar schepen van mobiliteit. In die periode is de vraag naar mobiliteit alleen maar toegenomen.
Links en rechts hoor ik wel eens mensen pleiten voor minder mobiliteit.
Zelf ben ik ervan overtuigd dat mobiliteit een hefboom is voor welvaart en welzijn.
Een bereikbare stad is een werkbare stad, een stad waar het goed werken en leven is.
In een stad waar het goed leven en werken is, waar welvaart gecreëerd wordt, zijn er kansen. Kansen voor mensen.
Oosterweel is dus ook een sociaal verhaal.
Dat is precies waar we met het Toekomstverbond zo hard aan werken, een werkbare en leefbare stad en regio. Een betere stad en regio voor iedereen.
Ik geloof niet in asfaltklevers of luchthavenbestormers. Ik geloof wel in bouwers en in samenwerking.
Oosterweel vormt de aanleiding om onze stad een upgrade te geven.
We gaan onze mobiliteit beter organiseren. Veiligheid moet daarin prioriteit zijn, leefbaarheid en bereikbaarheid moeten daarbij hand in hand gaan.
We zien hier een overzicht van erg indrukwekkende infrastructuurwerken, misschien wel de grootste werken van die aard in Noordwest-Europa op dit moment.
Als ik terugdenk aan waar we 10 jaar geleden stonden, of beter gezegd waar we NIET stonden, dan ben ik trots. En blij.
10 jaar geleden stonden we nergens. We stonden stil.
Nu bouwen we aan de toekomst, voor autoverkeer, vrachtverkeer, voor de zwakke weggebruiker.
Want de fietser in de Antwerpse regio maakt dankzij Oosterweel een kwantumsprong.
Als straks zowel de Scheldebrug en de Scheldetunnel met bijhorende 6 meter brede fietstunnel er liggen, stel ik voor dat we de Ronde van Frankrijk naar hier halen, voor een tijdrit rond Antwerpen.
Ik kan u verzekeren: 10 jaar geleden had ik nog niet zoveel grijs haar.
Daar zullen er ongetwijfeld nog een paar bijkomen.
Ik besef: de volgende jaren zijn de uitdagingen voor de Antwerpse mobiliteit groot en accuut. Dat is de boodschap van vandaag.
Maar ik weet dat we op de goede weg zijn.
Dames en heren, het Antwerpen dat in de stellingen staat, zal future proof zijn.
Dank.
De geplande fietsbrug maakt dat fietsers op de fietsostrade F1 conflictvrij het kruispunt aan de Arbeidersstraat zullen kunnen oversteken.
(persbericht)
De Grote Verbinding: betere doorstroming fietsers op fietsostrade F1
Het conceptontwerp voor een fietsbrug over de Arbeidersstraat in Berchem werd door het college goedgekeurd. De brug zal de doorstroming op de fietsostrade F1 tussen Antwerpen en Mechelen aanzienlijk verbeteren. Dit conceptontwerp gaat nog voor advies naar het district Berchem. Stad Antwerpen wil het fietsen aantrekkelijker maken door de doorstroming en veiligheid te garanderen en te verbeteren.
Momenteel is het kruispunt van de Roderveldlaan met de Arbeidersstraat lichtengeregeld. Hierdoor ontstaan voor fietsers vaak wachttijden en verhoogde drukte op die veelgebruikte route. Het realiseren van een aparte kruising voor fietsers werd opgenomen als minder-hinderproject van Lantis naar aanleiding van de werken aan de Oosterweelverbinding. Lantis en stad Antwerpen maakten een samenwerkingsovereenkomst op (die nog ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de gemeenteraad), en Lantis liet een concept- en haalbaarheidsstudie opmaken.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “Het gaat om 1 van de belangrijkste invalsroutes voor fietsers richting binnenstad, een vlotte en snelle verbinding over een fietsostrade die er prima bij ligt. De geplande fietsbrug zal het conflict met het gemotoriseerd verkeer aan de Arbeidersstraat wegnemen.“
Conceptontwerp
De fietsbrug over de Arbeidersstraat wordt volgens dit conceptontwerp 6 meter breed. Het traject sluit zo dicht mogelijk aan bij de treinsporen, gaat achter de bestaande volkstuinen door en buigt dan af naar de Posthofbrug, met een tweede brug over de volkstuinen, het natuurgebied en de aansluiting van het Ringfietspad heen. Parallel blijft er zowel ten noorden als ten zuiden van het kruispunt ook een lokaal fietspad, dat de aansluiting verzorgt met de dwarsende Arbeidersstraat. De niveauverschillen en conflicten voor fietsers worden zo maximaal beperkt.
Het studiebureau zal nu starten met de verdere uitwerking van een voorontwerp. De uitvoering vindt als alles volgens planning verloopt plaats in 2026.
Meer informatie
Alle info over De Grote Verbinding, de Scheldebrug en de Ringparken is te vinden op www.degroteverbinding.be
Vandaag stelden Lantis en de Antwerpse Vervoerregio ‘de Pendelproeverij’ voor, een aanbod van verschillende vervoersmiddelen waaruit werknemers kunnen kiezen om filevrij te pendelen. Lees meer in het persbericht onderaan.
De mosterd werd daarvoor gehaald bij de Mobilotheek van Slim naar Antwerpen, dat sinds 2016 met veel succes Antwerpse werkgevers opzoekt om hun medewerkers te laten kennismaken met alternatieven voor de auto.
Werknemers kunnen daarbij een maand gratis gebruik maken van een uitgebreid aanbod van vervoersmiddelen voor hun woon-werkverplaatsing.
Het ‘basisaanbod’ is gratis en bestaat uit: 2 speed pedelecs, 2 elektrische fietsen, vouwfiets, 1 elektrische step, Velo-, De Waterbus-, Blue-bike- en De Lijn pasjes. In totaal werd het basisaanbod sinds 2016 bij 76 werkgevers123 keer uitgezet.
De ‘uitgebreide probeeraanbod’ is op maat en op vraag van de werkgever, op basis van individuele inschrijving door werknemers. In dit aanbod zitten stadsfietsen, elektrische fietsen, speed pedelecs, plooifietsen, elektrische steps, bakfietsen, fietskarren, De Lijn, NMBS, Velo, Blue-bike en DeWaterbus. Sinds 2023 is het aanbod verruimd met Donkey Republic en P+R-pasjes.
Combinaties van verschillende vervoersmiddelen zijn ook mogelijk. De beide vervoersmiddelen moeten dan aansluitend of samen op het traject gebruikt worden: bijvoorbeeld met de plooifiets op de tram of de laatste kilometer(s) afleggen met de Velo.
Sinds 2016 is het uitgebreide probeeraanbod 173 keer uitgezet bij 59 verschillende werkgevers.
De cijfers spreken boekdelen:
8 op 10 zijn (heel) tevreden over hun ervaring
40% van de testers gebruikte eerder vaak de auto
6 op 10 raadden anderen het geteste vervoersmiddel aan
1 op 4 heeft het gekocht
1 op 5 is van plan het te kopen
6 op 10 gebruiken na het proefaanbod minder vaak de auto.
(mijn toespraak bij de lancering van de Pendelproeverij)
Beste bedrijfsleiders hier aanwezig, medewerkers van de pers,
Voor u staat een trotse voorzitter van de Antwerpse Vervoerregio. Trots omdat we hier alweer pionierswerk leveren.
‘Alweer’, zeg ik, want eerder al rolden we in de vervoerregio een groot netwerk van deelfietsen uit voor meer dan 30 steden en gemeenten – een schaal nog nooit eerder vertoond in ons land.
Is dit een toverformule? Gaan we hiermee alle mobiliteitsproblemen in de regio oplossen? Uiteraard niet.
Die oplossing ligt in een mix van infrastructuurwerken , goede communicatie, samenwerking tussen beleidsniveaus, innovatief en klantgericht denken, en het aanbieden van alternatieven.
Dat laatste is precies wat we hier vandaag voorstellen: het aanbieden van alternatieven.
Niet omdat we mensen willen dwingen, maar omdat we mensen willen doen nadenken over hun mobiliteitsgedrag.
Gedragsverandering, zeker blijvende gedragsverandering, is iets wat niet makkelijk te bereiken is. Toch moet dat de ambitie zijn in de vervoerregio Antwerpen.
Wat het aanbieden van alternatieven betreft, kan ik spreken uit ervaring.
De minister verwees er reeds naar: met de ‘mobilotheek’ van Slim naar Antwerpen helpen we de modal shift in de stad Antwerpen meer dan een handje.
Ik ben blij dat ons beproefde recept navolging krijgt in de vervoerregio, en ik ben ook blij met de goede verstandhouding tussen Slim naar Antwerpen en Lantis.
Lantis gaat de Pendelproeverij trouwens niet enkel bij bedrijven introduceren. In het najaar zullen ook particulieren er kennis mee kunnen maken.
Ik feliciteer graag iedereen betrokken bij de Pendelproeverij: Lantis, VOKA en BEWORA, en wens hen veel succes.
De bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio kunnen er alleen maar wel bij varen.
—
(persbericht)
De drukke ochtendspits naar je werk beu, maar geen idee of een rit met de bus, de elektrische fiets of een combinatie van tram en deelfiets voor jou de beste oplossing is? Dan hebben we goed nieuws voor jou! Vanaf 15 mei moet je niet meteen kiezen maar mag je eerst proeven. Je hebt keuze uit 150 (elektrische) fietsen, tickets voor het openbaar vervoer en proefabonnementen voor deelsystemen. Dat aanbod stelt Lantis via de Pendelproeverij open voor de werknemers van bedrijven in de Antwerpse Vervoerregio. Het doel van de proeverij is mensen laten kennismaken met duurzame vervoersopties waarmee ze file- en stressvrij onderweg kunnen zijn.
“De filosofie achter de Pendelproeverij is dat mensen makkelijker de overstap maken eens ze het aanbod eens getest hebben. Heel wat mensen willen wellicht wel uit hun wagen stappen en een alternatief nemen, maar weten vaak niet welk vervoersmiddel het best bij hen past. Aan sommige alternatieven hangt bovendien meteen een prijskaartje, dan ben je beter overtuigd voor je eraan begint. Dan kan de Pendelproeverij een oplossing bieden“, zegt Koen Kennis, voorzitter van de Vervoerregio Antwerpen.
Voor bedrijven én particulieren
De eerste Pendelproeverij gaat van start in het bedrijvenpark van Wommelgem. En dat is geen toeval, vertelt Nele Muys, beleidsadviseur Modal shift bij Lantis: “Samen met Voka Antwerpen-Waaslanden de provincie Antwerpen voerden we een onderzoek uit waar het wegennet rondom de stad Antwerpen zwaar belast is én waar een groot potentieel is voor duurzame verplaatsingen. Uit dit onderzoek blijkt dat de bedrijvenzone in Wommelgem een van de plekken is waar de nood hoog is. Met de Pendelproeverij hopen we wat druk van de ketel te halen door mensen te overtuigen dat er comfortabele alternatieven zijn voor de wagen.” In de eerste plaats zal initiatiefnemer Lantis bedrijven uit de Vervoerregio Antwerpen (m.u.v. stad Antwerpen en districten) aanspreken, maar ook gemeentebesturen zullen later op het jaar de Pendelproeverij kunnen aanbieden aan hun inwoners.
De Pendelproeverij kent meteen al wat testers. Heel wat medewerkers van Uitgeverij VAN IN, Testas, Steenbergen, Vinalfood en Aerts Tuinaannemingen in Wommelgem mochten hun nieuw vervoersmiddel voor de volgende vier weken alvast ophalen.
“Het welzijn van onze medewerkers is superbelangrijk voor ons. Hun work-life balance, en de tijd die ze op de baan spenderen, verdient onze aandacht’, zegt Vicky Adriaensen, CEO van leermiddelenmaker VAN IN. ‘Daarom grepen we meteen de kans om hen te laten proeven van verschillende alternatieven om naar kantoor te pendelen. Zo kunnen ze zelf beslissen wat best bij hun traject en persoonlijke situatie past. Dit initiatief helpt ons ook om de juiste beslissingen te nemen in ons mobiliteitsbeleid. Samen slimmer leren, samen slimmer bewegen.“
Op het menu
Het principe van de Pendelproeverij is eenvoudig: bedrijven melden zich aan, hun medewerkers schrijven zich via Lantis in en selecteren hun fiets en/of abonnement. Die worden vervolgens gratis geleverd aan hun bedrijf. Na vier weken testen brengen ze het materiaal terug. De keuze is ruim: van speedpedelecs met helm tot elektrische (bak)fietsen, plooi- en stadsfietsen. Maar je kan ook een proefabonnement aanvragen voor De Lijn, NMBS, Velo, DeWaterbus, Blue-bike, de e-bikes van Donkey Republic én de P&R-gebouwen. “Een leuke extra is dat je een proefabonnement en fiets kan combineren. Bovendien bieden we in samenwerking met Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) een kosteloze opleiding aan over veilig fietsen,” voegt Nele Muys nog toe.
Lydia Peeters, Minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “In 2021 ging één op de vijf werknemers in Vlaanderen met de fiets naar het werk. Wetende dat de Vlaming gemiddeld op 15 kilometer van zijn of haar werkplek woont, is er dus nog veel potentieel voor de verduurzaming van de woon-werkverplaatsingen. Maar ook op het vlak van mobiliteit zijn mensen vaak gewoontedieren. We maken een switch als we weten dat die verandering ons op de een of andere manier een voordeel zal opleveren. Net daarom is een testaanbod zo interessant: mensen kunnen vervoersmodi waar ze minder vertrouwd mee zijn een kans geven, zonder verplichtingen. En uiteraard blijven wij vanuit Vlaanderen ook verder investeren in comfortabele en veilige fietsinfrastructuur: deze legislatuur maar liefst 1,4 miljard euro. Daarnaast zetten we met de VSV in op fietseducatie, fietsveiligheidscampagnes en veiligheidsworkshops voor fietspendelaars. De Pendelproeverij biedt een ideale gelegenheid om ook kennis te maken met dat aanbod!“
Een vijftal bedrijven van de bedrijvenzone in Wommelgem ging reeds op het aanbod in, met meer dan 70 werknemers die intekenden.
Volledig kostenloos
Zowel voor de bedrijven of gemeentebesturen als de deelnemers is het initiatief kosteloos, zonder aankoopverplichting achteraf. De Pendelproever moet enkel twee korte bevragingen invullen, één vlak na de testperiode en 6 maanden erna. Nele Muys: “Daarmee peilen we naar hun ervaring, evalueren we of mensen effectief overstappen naar alternatieve vervoersmiddelen of komen we te weten welke drempels we nog moeten wegwerken om daartoe te komen.”
Duwtje in de rug
Het initiatief kadert in een grotere ambitie. Tegen 2030 moet minstens 50% van alle verplaatsingen binnen de Antwerpse Vervoerregio via duurzame transportmodi gebeuren. Daarom zet Lantis niet alleen in op de realisatie van nieuwe infrastructuur, zoals fietspaden en park+rides, maar investeert het ook in elektrische deelfietsen en projecten die gedragsverandering stimuleren zoals De Pendelproeverij.
Dergelijk proefaanbod werd voor het eerst uitgerold in 2016 door de provincie West-Vlaanderen onder de naam Testkaravaan. Het kreeg navolging in andere provincies en de stad Antwerpen met de Mobilotheek van Slim naar Antwerpen. “Het toont aan dat zo’n testaanbod een succesformule is dat gedragsverandering stimuleert“, besluit Nele Muys.
Op 1 december zijn de Park and Ride gebouwen in Merksem en Luchtbal één jaar in dienst. Een blik op de gebruikscijfers maakt duidelijk dat de weggebruikers tijdens de filemaanden oktober en november duidelijk hun weg vonden naar de beide parkeertorens. Ook tijdens de weekends en op dagen waarop er evenementen in de binnenstad plaatsvinden, bewijzen de Park and Rides hun troeven. Tijdens de week gaat het gebruik sinds de opening in stijgende lijn, met duidelijke pieken in oktober en november.
“We hebben van bij het begin duidelijk gemaakt dat de Park and Rides hét ticket zijn voor een zorgeloos ‘last mile’ traject naar de binnenstad. Meer dan een goedkope parkeerplaats voor je auto, zijn het punten waar je een zeer ruime keuze aan vervoersmiddelen vindt om stressvrij onderweg te zijn”, vertelt Bart Van Camp, directeur Omgeving bij Lantis, dat de opdracht gaf voor de bouw van de Park and Rides.
Individueel én bedrijfsgebruik
Opvallend is dat ook bedrijven de jongste maanden de troeven van de Park and Rides hebben ontdekt. Ze vertalen dat in de afname van abonnementen voor hun personeelsleden. Vooral in de Park and Rides van Luchtbal en Linkeroever is het bedrijfsgebruik aan een opmars bezig. Het gaat dan veelal over bedrijven met kantoorgebouwen in de buurt. Zij vinden in de Park and Rides een makkelijke manier om hun personeel aan een mobiliteitsoplossing te helpen.
Ook particulieren ontdekken steeds meer het gebruiksgemak van de Park and Rides. Het aantal reservaties van parkeerplaatsen via de Parkmobile app en via de website zit sinds een tweetal maanden flink in de lift. Via een reservatie ben je 100% zeker van je parkeerplaats. Zeker op drukke momenten in de binnenstad, zoals tijdens de weekends of de komende eindejaarsperiode, is dat een voordeel dat kan tellen.
Vlaams Minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “De P&R-gebouwen aan de rand van de stad zijn een essentieel onderdeel van de modal shift in Antwerpen. De cijfers bewijzen dat het een geslaagd recept is. Ik ben dan ook zeker dat ze in de toekomst nog meer pendelaars zullen ontvangen.”
Schepen voor Mobiliteit Koen Kennis: ‘Ik ben blij dat steeds meer mensen de weg naar de P+R’s vinden, want ze zijn belangrijk voor de modal shift in Antwerpen. Het is ook gewoon de beste optie voor wie vanuit de regio naar het centrum wil, want je bent sneller en goedkoper af door je auto daar te parkeren en over te stappen om het openbaar vervoer of deelmobiliteit. Van onze kant gaan we er alles aan doen om nog meer bezoekers naar de P+R’s te lokken.’
Extra signalisatie
Om de Park and Rides nog makkelijker vindbaar te maken voor de talrijke pendelaars en bezoekers op de snelwegen rond Antwerpen zal Lantis volgend jaar extra signalisatie plaatsen op de invalswegen die naar de parkeergebouwen leiden.
In augustus startte Donkey Republic met de uitrol van 1650 deelfietsen in 32 gemeentes binnen de Vervoerregio Antwerpen en het Waasland. Vanaf maandag 7 november is Ekeren aan de beurt. Daar zullen de 190 tweewielers een welkome aanvulling vormen op het bestaande mobiliteitsaanbod. Zo wil stad Antwerpen blijven inzetten op de bereikbaarheid van het district.
Donkey Republic is met 16.000 fietsen in 71 steden een succesvol en betrouwbaar systeem. Deze opvallende oranje deelfietsen doen nu hun intrede in het district Ekeren. Ze zullen geplaatst worden in speciaal daarvoor ingerichte ‘hubs’ of dropzones. Die worden zoveel mogelijk in de buurt van multimodale knooppunten en strategische locaties ingericht. De exacte plekken daarvoor zijn nu bepaald. Er komen een 30-tal dropzones verspreid doorheen Ekeren, onder andere aan het districtshuis (naast de bushalte), aan het zwembad en op de Markt.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: “Met Velo heeft stad Antwerpen al bewezen een performant deelsysteem voor fietsen te kunnen ontplooien. Ook dat netwerk hebben we stapsgewijs uitgerold, elke dag maken duizenden fietsers in stad en districten er gebruik van. Met de elektrische deelfietsen van Donkey Republic ambiëren de stad, Vervoerregio en Lantis hetzelfde op grotere schaal. De modal shift is reeds gerealiseerd in de stad, hetzelfde willen we nu ook zien in de districten. En uiteraard leggen we voor al die fietsers meer en meer veilige en comfortabele fietsinfrastructuur aan.”
De uitrol is een belangrijke stap vooruit in de bereikbaarheid van Ekeren, omdat dat district niet beschikt over het Antwerpse Velo-systeem. In Ekeren zullen in eerste instantie 38 elektrische en 152 gewone fietsen worden uitgezet. Nadien volgt er een evaluatie, aan de hand van de data die Donkey Republic zal aanleveren.
Ekers districtsburgemeester Koen Palinckx: “We zijn bijzonder verheugd met de komst naar Ekeren van deze deelfietsen van Donkey Republic. In samenwerking met stad Antwerpen, de Vervoerregio en Lantis worden 190 fietsen over een 30-tal locaties verdeeld in Ekeren. Hiermee krijgen we een zeer sterk en uitgebreid netwerk over gans het grondgebied: goed voor de modal shift en goed voor onze gezondheid!”
Fietsers een veilige en comfortabele doorgang garanderen tijdens de Oosterweelwerken, dat is een van de speerpunten van Lantis, de bouwheer van de Oosterweelverbinding. Sinds maart 2022 bouwt Lantis een nieuwe fietstunnel onder de Turnhoutsebaan in Deurne. Deze nieuwe fietsinfrastructuur zal tijdens het verlengde weekend van 1 november op zijn plaats worden geschoven. De Turnhoutsebaan wordt tijdens deze operatie gedeeltelijk afgesloten.
De nieuwe tunnel komt ter hoogte van parking West van het Provinciaal domein Rivierenhof en maakt deel uit van het Ringfietspad. Fietsers die vanuit het noorden of het park komen, kunnen zo ondergronds de Turnhoutsebaan oversteken en aansluiten op de Parkweg. Die ondergrondse doorsteek was in het verleden al mogelijk, maar tijdens de heraanleg van de Ring verdwijnt die doorsteek in de werfzone. Door nu een nieuwe, definitieve fietstunnel aan te leggen, blijft veilig fietsverkeer tijdens de werken mogelijk.
“In zijn totaliteit zijn de Oosterweelwerken verbonden met maar liefst 35 kilometer aan nieuwe fietspaden, fietsostrades en tal van nieuwe of tijdelijke fietsbruggen. Ik zeg het dan ook al sinds mijn aantreden en ik herhaal met volle overtuiging: Oosterweel is meer dan beton, Oosterweel is een hefboom voor de modal shift, Oosterweel is leefbaarheid.” zegt Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare werken. “Met de nieuwe fietstunnel onder de Turnhoutsebaan bewijzen we dat opnieuw. Niet enkel zorgen we zo voor een vlotte en veilige doorgang tijdens de werken maar we bouwen ook aan een definitieve comfortabele en veilige fietsverbinding.”, aldus Peeters.
Ook Koen Kennis, schepen voor mobiliteit is zeer tevreden met deze nieuwe fietsinfrastructuur; “Ik ben blij met de inspanningen die hier geleverd worden om de fietsers ook tijdens de werken aan de Oosterweelverbinding van vlotte verbindingen te verzekeren. Het Ringfietspad is immers een belangrijke verbinding voor de stad en de districten. Met het Ringpark Het Schijn zal op deze plek trouwens nog veel mooie fiets- en wandelinfrastructuur bijkomen.”, zegt Kennis.
Plaatsing en opening
De tunnel werd zaterdag ingeschoven op de juiste plek met behulp van bijhorende schuifbanen. Vooraleer de Turnhoutsebaan plaatselijk dicht ging, werd de tunnel al enkele centimeters van de grond gelift. Vervolgens groef de aannemer de bouwput uit en werd het bouwwerk op de juiste plaats geschoven. Deze operatie startte reeds op 29 oktober. De heraanleg van zowel de rijbaan als het voet- en fietspad zal gebeuren tijdens het verlengde Allerheiligen weekend. De indrukwekkende plaatsing van deze fietstunnel zal afgerond zijn op woensdag 2 november.
Na dit ‘inschuifweekend’ kan de tunnel nog niet meteen in gebruik genomen worden. Eerst moeten de nodige afwerkingen nog gebeuren. Onder andere fiets- en voetpaden en groenbermen worden aangelegd. De definitieve, afgewerkte tunnel opent in het voorjaar van 2023. Er komt een fiets- en voetgangerszone met een fietspad van 6,5 meter breed en een voetpad van 2 meter breed. Het nieuwe fietspad sluit aan op het bestaande Ringfietspad. Bovendien sluit deze nieuwe infrastructuur naadloos aan op de toekomstige overkapping van de Oosterweelverbinding ter hoogte van Hof ter Lo.
Stad Antwerpen en Lantis ondertekenden een projectgebonden uitvoeringsovereenkomst in het kader van de minderhindermaatregelen voor de Oosterweelwerken. Via deze overeenkomst financiert Lantis mee een reeks fietsprojecten, voornamelijk in Merksem maar ook in district Antwerpen, Deurne en Ekeren.
Lantis draagt binnen de overeenkomst 621.500 euro relancemiddelen van de Vlaamse overheid bij.
Deze vier fietsprojecten van de stad ondersteunt Lantis financieel:
Merksem:
Aanleg van fietssuggestiestroken en inrichting van een fietsstraat in Winterling en Blijvoort (uitvoering 1 september 2022);
Verbeteren van de kwaliteit van de fietspaden in de Gildestraat – Constant De Jongstraat – Terlindenhofstraat, tot Nieuwdreef (in voorbereiding);
Inrichting van een fietsstraat in de Struisvogelstraat en de IJsvogelstraat (als onderdeel van de fietsverbinding langs de A102 – Kleine Bareel (N11/N1) tot F14 (Havanastraat).
Ekeren: nieuwe fietsverbinding van het district tot fietssnelweg F12 – Ferdinand Verbieststraat (gepland najaar 2023).
Drie fietsprojecten worden uitgerold door Lantis zelf, met de stad als mede-opdrachtgever:
Aanleg van fietspaden langsheen de Groenendaallaan:
Aan de noordzijde van de Groenendaallaan, tussen Winterling en Lambrechtshoekenlaan (Merksem) (reeds uitgevoerd);
Aan beide zijden, tussen Columbiastraat en Noorderlaan (district Antwerpen), (klaar tegen bouwverlof 2022);
Aan de noordzijde, tussen Noorderlaan en Vosseschijnstraat (district Antwerpen) (gepland najaar 2022).
Verbeteren van de fietsverbinding door de aanleg van aangepaste verharding tussen Laar en de haven:
Fietsverbinding tussen Laaglandlaan en Laarsebaan (achter volkstuintjes – Merksem) (gepland voorjaar 2023);
Fietspad langsheen Victor Govaerslaan, aan de noordzijde vanaf Wulpstraat tot begin burgemeester Jozef Masurebrug (Merksem) wordt op dit moment aangelegd;
Fietspad langsheen de Havanastraat, aan de noordzijde vanaf einde Burgemeester Jozef Masurebrug tot Noorderlaan (Antwerpen) (gepland najaar 2022);
Fietspad in de Laaglandlaan tussen de Michiel De Swaenstraat en het Laar (Ekeren).
Fietsverbinding in Deurne: Borsbeek-Antwerpen tussen R11 en Boekenberglei. De realisatie start in het voorjaar 2023:
Vernieuwing fietspad aan beide zijden van de Borsbeeksesteenweg tussen de Robianostraat (grens Borsbeek) en Mortselsesteenweg (exclusief kruispunt);
Vernieuwing fietspad aan beide zijden van de Drakenhoflaan tussen Mortselsesteenweg (exclusief kruispunt) tot Boekenberglei (exclusief kruispunt) in district Deurne.
Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: ‘”We willen meer mensen op de fiets krijgen, en dat gaat enkel maar lukken als we veilige, comfortabele en logische fietsverbindingen aanleggen. Dat is precies wat we hier gaan doen.”
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “Zowel tijdens als na de werken aan de Oosterweelverbinding moeten we met z’n allen aandacht hebben voor duurzame vervoersmodi. In het kader van minderhindermaatregelen investeren we met Vlaanderen dan ook mee in een aantal fietsprojecten in Antwerpen. We willen hiermee voorzien in comfortabele en veilige fietsinfrastructuur die een mooi alternatief biedt voor de wagen.”
Links in beeld, de 100.000ste bezoeker van de P+R’s rond Antwerpen, Carl Van de Vloet, en rechts in beeld Heleen Geeraert (Lantis).
Carl Van de Vloet uit Kapellen is de 100.000ste gebruiker van de nieuwe Park and Rides die eind vorig jaar open gingen voor het publiek. Om 8.10 uur reed Van de Vloet de Park and Ride van Luchtbal binnen, een parkeergebouw dat hij vaak gebruikt om naar zijn werk in de stad te gaan.
“Ik gebruik zowel de Park and Ride van Luchtbal als die van Merksemom naar mijn werk in de binnenstad te gaan. Afhankelijk van waar ik moet zijn, kies ik vanuit de P+R voor de tram of een Velo-rit“, vertelt Van de Vloet enthousiast. “De parkeergebouwen zijn super makkelijk in gebruik en ze zijn nog goedkoop ook. Ik hoop echt dat meer mensen dit aanbod aan de rand van de stad zullen ontdekken“, aldus Van der Vloet.
Stijgende lijn
Sinds de opening begin december zit het aantal gebruikers van de Park and Rides maand na maand in de lift. Vooral tijdens de weekends vinden weggebruikers steeds meer de weg naar de parkeergebouwen. In de maand mei werden in Merksem gemiddeld 219 wagens geteld voor een totaal van 685 plaatsen, in Linkeroever waren op zaterdag en zondag gemiddeld 495 van de 1500 parkeerplaatsen bezet. De Park and Ride Luchtbal zag tijdens de weekends van mei elke dag 272 wagens binnenrijden. Evenementen doen het gebruik van de Park and Rides pieken: zowel Merksem als Linkeroever waren bijvoorbeeld volledig vol geparkeerd tijdens de Antwerp Ten Miles.
Ook tijdens de weekdagen raken de gebouwen alsmaar meer in trek. De drie Park and Rides samen doen nu al dagelijks gemiddeld 847 chauffeurs beslissen om hun wagen achter te laten en in te ruilen voor een duurzame last mile richting de stad. Absolute trekkers in dit verhaal zijn de Park and Rides van Linkeroever en Merksem. Luchtbal kent een iets tragere groei in vergelijking met zijn broertjes.
“Dat Luchtbal een iets minder flitsende start kent, hoeft niet echt te verwonderen“, zegt Heleen Geeraert, Manager Verkeer en Mobiliteit bij Lantis. “Op de andere locaties bestond er al een Park and Ride concept, waardoor het gebruik daar sterker verankerd was. Op Luchtbal hebben we dat voordeel niet. Nochtans is Luchtbal ideaal gelegen voor weggebruikers die via de E19 of de A12 Antwerpen willen bereiken. Het gebouw ligt vlak bij de afrit, wat je een rit langs secundaire, soms volle, wegen richting Antwerpen bespaart“, stipt Geeraert aan.
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “Binnen ons investeringsprogramma werd voor de P+R’s meer dan 100 miljoen euro uitgetrokken. Zo zorgen we voor maar liefst 3.900 parkeerplaatsen aan de rand van de stad. We willen mensen verleiden om de last mile op een duurzame manier af te leggen en zo de files in en rond de stad af te bouwen. Van de Park and Ride kan iedereen snel overschakelen naar het openbaar vervoer, de deelfiets, deelscooter of deelauto.”
Ook schepen voor mobiliteit Koen Kennis wijst op het belang van de Park and Rides: “Ze zijn cruciaal voor onze modal shift, waarbij mensen hun wagen laten staan en alternatieven gebruiken om naar de stad te komen. Alleen zo houden we Antwerpen bereikbaar. De stijgende cijfers geven aan dat de bouw van deze 3 P+R’s de juiste beslissing was. Ze inspireren ook om na te denken hoe we de P+R-capaciteit nog verder kunnen opvoeren, door te kijken naar andere plekken rond Antwerpen.”
Makkelijk in gebruik
Voor wie er nog aan mocht twijfelen, de Park and Rides hebben een hoog gebruiksgemak. Het in- en uitrijden verloopt geheel ticketloos, een plekje in de Park and Ride kost je amper 1 euro per dag. Je kan je plaats zelfs op voorhand reserveren via www.PenRantwerpen.be.
Elektrische wagens vinden in elk gebouw de nodige laadpalen. Ook fietsers kunnen hun rijtuig veilig in een comfortabele en bewaakte fietsenstalling plaatsen. Overstapmogelijkheden zijn er naar bus en tram, deelfietsen, deelscooters en deelauto’s. Vanaf augustus kan je vanuit de Park and Rides ook met elektrische deelfietsen verder op weg. Meer info via https://www.lantis.be
